网曝黑料

Poni?sze informacje dotycz? psychozy u m?odych osób. W materiale wyja?niono, czym jest psychoza, jak cz?sto wyst?puje, przybli?ono oznaki i objawy psychozy oraz t?umaczy, jak uzyska? pomoc i leczenie. Zawiera te? dodatkowe informacje dla m?odych osób oraz ich opiekunów, rodzin i szkó?.

Czym jest psychoza?

Termin psychoza cz?sto stanowi okre?lenie zbiorcze dla grupy zaburzeń psychotycznych, które obejmuj? schizofreni?, zaburzenia schizoafektywne oraz zaburzenia urojeniowe. Wi?cej informacji o schizofrenii znajdziesz w naszej ulotce na ten temat.

Wiele m?odych osób miewa w ?yciu okresy, kiedy czuj? si? przygn?bione, zestresowane, zagubione lub bardzo smutne. Cz?sto nie jest to oznak? zaburzeń psychicznych. Z psychoz? mamy do czynienia, gdy my?li oraz emocje s? na tyle zaburzone, ?e traci si? kontakt z rzeczywisto?ci?. Mo?e to niepokoi? i przera?a?, ale istnieje mo?liwo?? uzyskania pomocy.

Poni?szy materia? dotyczy epizodów psychotycznych, czyli konkretnych momentów, w których dana osoba do?wiadcza psychozy. Wa?ne jest, by pami?ta?, ?e u cz??ci osób do?wiadczaj?cych psychozy mo?e wyst?pi? tylko jeden epizod psychotyczny w ?yciu.

Jak cz?sto wyst?puje psychoza?

Psychoza dotyka ludzi w ka?dym wieku, ale jest bardzo rzadka u m?odszych dzieci. Zwykle rozpoczyna si? u nastolatków wchodz?cych w doros?o??.

Co powoduje psychoz??

Istnieje wiele przyczyn wyst?powania psychozy:

• Trudne wydarzenia ?yciowe - epizod psychotyczny mo?e nast?pi? po stresuj?cym wydarzeniu, jakim jest ?mier? bliskiego przyjaciela lub cz?onka rodziny.
• 笔辞谤ó诲 - psychoza mo?e wyst?pi? po urodzeniu dziecka, co okre?lane jest jako psychoza poporodowa.
• Narkotyki - psychoza mo?e tak?e wyst?pi? na skutek za?ycia nielegalnych substancji (na przyk?ad marihuana, LSD, ecstasy lub amfetamina).
• Powa?ne zaburzenia psychiczne - psychoza mo?e równie? towarzyszy? takim zaburzeniom psychicznym jak ci??ka posta? depresji lub zaburzenie afektywne dwubiegunowe.

Czasami trudno jest dok?adnie stwierdzi?, co spowodowa?o psychoz? - mo?e by? to po??czenie wielu ró?nych czynników.

Jakie s? objawy psychozy?

Kiedy wyst?pi u Ciebie psychoza, zwykle b?dziesz mie? bardzo nietypowe, czasami nieprzyjemne i przera?aj?ce my?li oraz odczucia. Mog? pojawi? si? nagle lub te? stopniowo narasta?, tak ?e tylko bliskie osoby takie jak Twoja rodzina lub przyjaciele zorientuj? si?, ?e zachowujesz si? inaczej.

Mo?esz zauwa?y? u siebie jeden lub wi?cej objawów z podanych poni?ej:

• Urojenia - mo?esz do?wiadczy? silnych, nietypowych przekonań, które s? okre?lane jako urojenia. Na przyk?ad mo?esz by? przekonany(-a), ?e jeste? szpiegowany(-a) przez telewizj? lub posiadasz nadnaturalne umiej?tno?ci. Z wyj?tkiem Ciebie, te przekonania b?d? w oczywisty sposób nieprawdziwe dla osób w twoim otoczeniu.
• Dezorganizacja my?lenia - mo?esz do?wiadczy? rozproszonych my?li i nie my?le? jasno. Twoje my?li mog? wydawa? si? niezwykle bez?adne i pogmatwane, a innym osobom mo?e by? bardzo trudno nad??y? za tym, co mówisz.
• Halucynacje - mo?esz widzie?, s?ysze? lub czu? rzeczy, których w rzeczywisto?ci nie ma. Te wra?enia okre?lane s? jako halucynacje. Najcz??ciej wyst?puj?c? u ludzi halucynacj? jest s?yszenie g?osów. Halucynacje mog? by? bardzo realistyczne oraz przera?aj?ce dla osoby, która ich do?wiadcza.

Inne objawy

Psychoza mo?e utrudnia? ?ycie w szkole i domu. Mo?e wp?ywa? na sen, apetyt, zdolno?? koncentracji oraz cieszenia si? ?yciem.

Mo?esz odczuwa? frustracj? i z?o?? na swoich przyjació? czy rodzin?. Niektóre osoby próbuj? pali? papierosy lub pi? alkohol, aby poczu? si? lepiej, ale zwykle pogarsza to sytuacj?.

Z kolei dla niektórych objawy psychozy okazuj? si? na tyle nieprzyjemne, ?e maj? ochot? zrobi? sobie krzywd?. Je?li tak si? dzieje lub je?li do?wiadczasz którego? z objawów psychozy, porozmawiaj pilnie ze swoim lekarzem lub kim?, komu ufasz.

Jak mog? otrzyma? pomoc?

Wa?ne jest uzyskanie pomocy najszybciej jak to mo?liwe. Im wcze?niej podejmiesz leczenie, tym wi?ksze prawdopodobieństwo szybkiego powrotu do zdrowia.

Porozmawiaj z kim? zaufanym, je?li czujesz, ?e mo?esz mie? objawy psychozy. T? osob? mo?e by? rodzic, opiekun, przyjaciel lub nauczyciel.

Najpierw mo?esz porozmawia? z rodzin?, szkoln? piel?gniark? lub lekarzem rodzinnym. Mog? pomóc ci otrzyma? specjalistyczn? pomoc od zespo?u Child and Adolescent Mental Health Service (CAMHS) [us?ugi w zakresie zdrowia psychicznego dla dzieci i m?odzie?y] lub zespo?u Early Intervention Team or Service (EIS) [zespó? d/s wczesnej interwencji] - specjalistycznego zespo?u dla m?odych osób z psychoz?. Je?li poczujesz si? bardzo ?le, mo?esz potrzebowa? troch? czasu w szpitalu dopóki stan zdrowia nie ulegnie poprawie.

Jak leczy si? psychoz??

Wa?n? cz??? leczenia stanowi? leki przeciwpsychotyczne (neuroleptyki). Aby czu? si? dobrze, mo?e by? konieczne przyjmowanie tych leków przez d?u?szy czas. Podobnie jak w przypadku leków ka?dego rodzaju, mog? wyst?pi? efekty uboczne. Twój lekarz prowadz?cy b?dzie w stanie przybli?y? ci je oraz doradzi?, co mo?na zrobi?, ?eby si? z nimi upora?.

Jako wsparcie leczenia farmakologicznego pomocne mog? by? tak?e rozmowy z terapeut?.

Je?li psychoza jest zwi?zana z za?ywaniem narkotyków lub wspó?istniej?cym zaburzeniem psychicznym, do poradzenia sobie z ni? mo?esz potrzebowa? specjalistycznej pomocy oraz leczenia.

Ty oraz Twoja rodzina mo?ecie potrzebowa? pomocy w zrozumieniu Twojej choroby, tego, jak sobie z ni? radzi? oraz jak zapobiec jej nawrotom. Mo?esz potrzebowa? wsparcia w odbudowaniu pewno?ci siebie, aby kontynuowa? nauk? w szkole, studia lub prac?.

Co dalej?

Dzi?ki wcze?nie otrzymanej pomocy i leczeniu wi?kszo?? m?odych osób wróci do zdrowia po epizodzie psychotycznym.

Je?li psychoza zosta?a wywo?ana wspó?istniej?cym zaburzeniem psychicznym lub za?ywaniem narkotyków, mo?esz unikn?? nast?pnego epizodu przez stosowanie si? do zaleceń lekarza, przyjmowanie odpowiednich leków i unikanie narkotyków.

Cz?sto trudno jest przewidzie?, jakie mog? by? d?ugotrwa?e skutki epizodu psychotycznego i ostateczne postawienie diagnozy mo?e nie by? mo?liwe od razu. Jednak Twój lekarz i osoby zaanga?owane w Twoje leczenie b?d? do Twojej dyspozycji, aby wspiera? Ci? podczas ca?ego procesu.

Czy mog? zrobi? co? jeszcze?

Istotne jest, aby kontynuowa? leczenie zalecone przez Twojego lekarza oraz prowadzi? zrównowa?ony, zdrowy styl ?ycia.

Kiedy czujesz si? zestresowany(-a), rozmowa z innymi mo?e pomóc wcze?nie rozpozna? problem i pomóc ci w otrzymaniu stosownego leczenia.

Luke (16 lat) opowiada o psychozie

"Mia?em 14 lat, gdy to si? sta?o. Mia?em dobr? rodzin? i grup? przyjació?, dobrze sz?o mi w szkole. Moje ?ycie by?o w porz?dku, chocia? moja mama mówi?a, ?e nie daj? sobie rady ze stresem. By?em k??bkiem nerwów przed egzaminami, obawia?em si? pora?ki i nie potrafi?em radzi? sobie z sytuacj?, w której kto? choruje.

?mier? wujka Roba w wypadku rok temu to by?o po prostu za wiele. Wiedzia?em, ?e b?d? przybity przez d?ugi czas. Jednak w tamtym momencie tak si? nie czu?em. To by?o dziwne. My?la?em, ?e dziej? mi si? dziwne rzeczy, np. ludzie kontroluj? mnie przez sygna?y radiowe. Czu?em, ?e straci?em kontrol? nad sob?, a nawet mia?em poczucie, ?e moje cia?o zmienia si? w dziwny sposób... i nie chodzi?o tutaj tylko o dojrzewanie.

Mierzy?em si? z problemami w szkole, przeklina?em, miesza?o mi si? w g?owie. Pedagog szkolny zaniepokoi? si? i porozmawia? z moj? mam?, która wcze?niej te? zauwa?y?a moje odmienne zachowanie.

Nie mog?em spa?, nie mia?em ochoty wychodzi? z domu. Nie podoba? mi si? pomys? wizyty u psychiatry z Child and Adolescent Mental Health Service - my?la?em, ?e b?d? mnie ocenia?. By?o jednak zupe?nie inaczej. Lekarka wydawa?a si? wiedzie? i rozumie?, co czuj? i co my?l?. Czu?em ulg?. Powiedzia?a nawet, ?e nie b?d? musia? zosta? w szpitalu. By?a to po prostu choroba, w której musz? przyjmowa? lekarstwa przez par? miesi?cy czy lat.

Pó?niej przedstawi?a mi Kay, pracowniczk? zespo?u Early Intervention Psychosis. Kay wyt?umaczy?a mi i mojej rodzinie wszystko na temat psychozy i tego, co mo?emy zrobi?, abym czu? si? dobrze. By?a przy mnie, gdy czu?em, ?e trac? nad sob? panowanie przed egzaminami. Od tego czasu min?? prawie rok. Jestem jak ka?dy inny szesnastolatek, chodz? do szko?y, wychodz? ze znajomymi. Bior? leki i trzymam si? z dala od narkotyków i alkoholu”.

Wi?cej informacji

- dost?pny jako ksi??ka, e-book (kindle), audiobook lub mp3. Ten poradnik o zdrowiu psychicznym dla nastolatków w wieku 13-17 lat porusza temat uzale?nień, stresu, zaburzeń od?ywiania, depresji, schizofrenii i samookaleczenia.

 - Young Minds to wiod?ca brytyjska organizacja charytatywna walcz?ca o zdrowie psychiczne dzieci i nastolatków. Przeczytaj ich materia?y dla nastolatków o psychozie

 - przeczytaj materia?y o psychozie opracowane przez organizacj? Rethink Mental Illness

 - ta strona ma na celu pomoc m?odym osobom we wspieraniu znajomych, którzy mog? zmaga? si? z problemami emocjonalnymi.

 – Talk to Frank oferuje sprawdzone informacje na temat narkotyków i uzale?nień.

Autorzy

Niniejsze informacje opracowa?a redakcja Child and Family Public Engagement Editorial Board przy 网曝黑料 oraz the National Collaborating Centre for Mental Health.

Odzwierciedlaj? one najlepsze dost?pne dowody w momencie opracowania.

Pe?na bibliografia do tego materia?u jest dost?pna na ?yczenie.

? 网曝黑料 

This translation was produced by CLEAR Global (Jan 2024)