ÍøÆØºÚÁÏ

Zaprzestanie stosowania leków antydepresyjnych

Stopping antidepressants

Below is a Polish translation of our information resource on stopping antidepressants. You can also view our other Polish translations.

Zastrze?enie

Prosimy o uwa?ne przeczytanie zastrze?enia, kt¨®re towarzyszy poszczeg¨®lnym t?umaczeniom. Wyja?niono w nim, ?e College nie mo?e zagwarantowa? jako?ci t?umacze¨½ ani tego, ?e informacje s? w ka?dym przypadku aktualne.

Te informacje s? przeznaczona dla ka?dego, kto chcia?by dowiedzie? si? wi?cej na temat odstawiania lek¨®w antydepresyjnych.

Opisano w nich:

  • powody, dla kt¨®rych kto? mo?e zdecydowa? si? na zaprzestanie stosowania lek¨®w antydepresyjnych
  • jak bezpiecznie przesta? stosowa? leki antydepresyjne
  • objawy, kt¨®re mog? wyst?pi? po odstawieniu leku antydepresyjnego
  • kilka sposob¨®w na zmniejszenie efektu lub unikni?cie tych objaw¨®w.

Informacje te dok?adnie odzwierciedlaj? zalecenia zawarte w wytycznych . 

Czym s? leki antydepresyjne?

Leki antydepresyjne to leki przepisywane na takie schorzenia, jak depresja, uog¨®lnione zaburzenie l?kowe i zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne (OCD). Wi?cej informacji o tym, jak one dzia?aj?, dlaczego s? przepisywane, o ich efektach i skutkach ubocznych oraz alternatywnych metodach leczenia, znajdziesz w naszym osobnym ?r¨®dle na temat lek¨®w antydepresyjnych.

Leki antydepresyjne zwykle nale?y przyjmowa? przez co najmniej 6 miesi?cy po ust?pieniu objaw¨®w. Jednak lekarz przepisuj?cy lek powinien to regularnie sprawdza?. Osoby cierpi?ce na ci??kie lub nawracaj?ce choroby psychiczne mog? wymaga? d?u?szego stosowania lek¨®w antydepresyjnych.

Kiedy przesta? bra? leki antydepresyjne?

Istnieje wiele powod¨®w, dla kt¨®rych ludzie decyduj? si? zaprzesta? przyjmowania lek¨®w antydepresyjnych, np.:

  • problemy ze zdrowiem psychicznym uleg?y z?agodzeniu
  • leki antydepresyjne nie dzia?aj?
  • leki antydepresyjne daj? im nieprzyjemne skutki uboczne
  • nie chc? ju? bra? lek¨®w antydepresyjnych

Je?li za?ywasz leki antydepresyjne i do?wiadczysz kt¨®regokolwiek z tych objaw¨®w, porozmawiaj ze swoim lekarzem. Pomo?e Ci on w podj?ciu decyzji, czy zaprzestanie stosowania lek¨®w antydepresyjnych jest dla Ciebie odpowiednie ¡ª i jak to zrobi? bezpiecznie.

W jaki spos¨®b przesta? bra? leki antydepresyjne?

Zwykle nie nale?y nagle przerywa? stosowania lek¨®w antydepresyjnych. Mo?e to prowadzi? do wyst?pienia objaw¨®w odstawienia i zwi?kszy? ryzyko ponownego z?ego samopoczucia. Objawy odstawienia s? u ka?dego inne. Mog? by? one r¨®?ne dla poszczeg¨®lnych lek¨®w antydepresyjnych (patrz Za??cznik 1).

Wi?kszo?? ludzi mo?e stopniowo odstawia? leki antydepresyjne w ci?gu kilku tygodni lub miesi?cy, przyjmuj?c mniejsze dawki, a nast?pnie ca?kowicie zaprzestaj?c ich stosowania. Nazywa si? to redukcj? dawki leku (ang. ?tapering¡±). Mo?e to zmniejszy? ryzyko wyst?pienia objaw¨®w odstawienia lub sprawi?, ?e jakiekolwiek objawy b?d? mniej nasilone.

Chc?c je odstawi?, ka?dy pacjent powinien zmniejsza? dawk? lek¨®w antydepresyjnych, ale niekt¨®rym osobom (zwykle osobom, kt¨®re nie stosowa?y ich od bardzo dawna) wystarczy zmniejszenie dawki w kilku krokach.

Je?li po kr¨®tkim czasie przerwiesz przyjmowanie lek¨®w antydepresyjnych, lekarz, kt¨®ry przepisa? lek mo?e zaleci? post?powanie podobne do poni?szego przyk?adu. W tym przypadku nale?y zmniejsza? obecn? dawk? o oko?o 50% co 2¨C4 tygodnie i ca?kowicie zaprzesta? stosowania po osi?gni?ciu niskiej dawki.

 

Taper plan 1 in Polish

Je?li masz trudno?ci z szybkim zmniejszeniem dawki lek¨®w antydepresyjnych i wyst?pi? u Ciebie objawy odstawienia, gdy spr¨®bujesz zaprzesta? ich przyjmowania, b?dziesz musia?/-a wolniej zmniejsza? dawki lek¨®w antydepresyjnych. Wa?ne jest, aby zmniejszy? dawk? w spos¨®b odpowiedni dla Ciebie i nie powoduj?cy problem¨®w.

Ten biuletyn ma na celu pom¨®c Ci unikn?? lub zredukowa? liczb? objaw¨®w odstawienia. Porozmawiaj o tym z lekarzem, kt¨®ry wypisa? recept?, aby znale?? najlepszy spos¨®b na zaprzestanie ich stosowania.

Jakie objawy mog? wyst?pi? po odstawieniu lek¨®w antydepresyjnych i jak powa?ne mog? by??

sugeruj?, ?e u niekt¨®rych objawy odstawienia mog? by? ?agodne i ust?pi? stosunkowo szybko, bez potrzeby jakiejkolwiek pomocy. U innych os¨®b objawy mog? by? powa?niejsze i utrzymywa? si? znacznie d?u?ej (czasami miesi?ce lub ponad rok).

Obecnie, nie da si? przewidzie?, u kogo wyst?pi? powa?niejsze objawy odstawienia.

Objawy odstawienia lek¨®w antydepresyjnych

Je?eli wyst?pi kt¨®rykolwiek z objaw¨®w wymienionych poni?ej, nale?y powiedzie? o tym lekarzowi.

Mo?esz zauwa?y?:

  • niepok¨®j, kt¨®ry pojawia si? i znika, czasami w intensywnych ?przyp?ywach¡±;
  • trudno?ci w zasypianiu oraz ?ywe lub przera?aj?ce sny;
  • z?y nastr¨®j, poczucie braku zainteresowania rzeczami lub braku czerpania z nich przyjemno?ci;
  • poczucie z?ego stanu fizycznego;
  • szybko zmieniaj?ce si? nastroje;
  • z?o??, bezsenno??, zm?czenie, utrata koordynacji i b¨®l g?owy;
  • uczucie pora?enia pr?dem w ramionach, nogach lub g?owie; nazywa si? je czasami ?kopni?ciami¡± a odwr¨®cenie g?owy na bok mo?e je pogorszy?;
  • poczucie, ?e rzeczy nie s? prawdziwe (?derealizacja¡±) lub uczucie, ?e masz ?wat? w g?owie¡±;
  • trudno?ci z koncentracj?;
  • my?li samob¨®jcze;
  • md?o?ci;
  • zawroty g?owy (zwykle s? ?agodne, ale mog? by? tak silne, ?e nie mo?esz wsta? bez pomocy);
  • uczucie wewn?trznego niepokoju i niemo?no?ci usiedzenia w miejscu (akatyzja).

W Za??czniku 2 znajduje si? lista innych zg?aszanych objaw¨®w.

Co powoduje objawy odstawienia lek¨®w antydepresyjnych?

Jest to nadal nie do ko¨½ca wiadome. W gr? wchodz? substancje chemiczne w m¨®zgu zwane neuroprzeka?nikami (takie jak serotonina i noradrenalina). Umo?liwiaj? kom¨®rkom nerwowym komunikacj? mi?dzy sob? poprzez dzia?anie na zako¨½czenia nerwowe. Uwa?a si?, ?e leki antydepresyjne zwi?kszaj? poziom tych substancji chemicznych w przestrzeni mi?dzy kom¨®rkami nerwowymi w m¨®zgu oraz w nerwach w ca?ym ciele i jelitach. Wydaje si?, ?e z biegiem czasu m¨®zg i cia?o powoli dostosowuj? si? do zwi?kszonych poziom¨®w.

Je?li lek antydepresyjny zostanie odstawiony zbyt szybko, m¨®zg i cia?o b?d? potrzebowa?y czasu, aby ponownie si? przystosowa?. Nag?e obni?enie poziomu neuroprzeka?nik¨®w wydaje si? powodowa? objawy odstawienia, podczas gdy m¨®zg dostosowuje si? do zmiany. Im bardziej stopniowe zmiany, tym ?agodniejsze i bardziej tolerowane powinny by? objawy. A mo?e w og¨®le ich nie by?.

Dlatego zazwyczaj najlepiej jest powoli odstawia? leki antydepresyjne.

Kogo dotykaj? objawy odstawienia lek¨®w antydepresyjnych?

Od jednej trzeciej do po?owy os¨®b przyjmuj?cych leki przeciwdepresyjne w pewnym stopniu do?wiadczy takich objaw¨®w. Nie mo?emy jeszcze przewidzie?, u kogo wyst?pi? te objawy.

Ryzyko wydaje si? by? wi?ksze w przypadku przyjmowania du?ej dawki przez d?ugi czas. Ale mo?e si? to zdarzy?, je?li za?ywasz lek antydepresyjny r¨®wnie? przez kr¨®tki okres. Mo?e to r¨®wnie? zale?e? od rodzaju przyjmowanego leku antydepresyjnego. Bardziej prawdopodobne jest wyst?pienie tych objaw¨®w (i ich nasilenie), je?li nagle przerwiesz przyjmowanie leku antydepresyjnego lub szybko zmniejszysz jego dawk?.

Jak rozpozna?, czy s? to objawy odstawienia, czy nawr¨®t depresji lub l?ku?

Niekt¨®re objawy odstawienia mog? przypomina? objawy, kt¨®re wyst?powa?y przed rozpocz?ciem stosowania leku antydepresyjnego. Z?y nastr¨®j i trudno?ci ze snem mog? by? odczuwane jako objawy depresji. Uczucie paniki jest cz?stym objawem odstawienia i mo?e r¨®wnie? wyst?pi? w przypadku stanu l?kowego. W takim przypadku nale?y porozmawia? ze swoim lekarzem. Mo?e zaistnie? potrzeba tymczasowego zwi?kszenia dawki, a nast?pnie stopniowego jej zmniejszania, aby z?agodzi? objawy odstawienia.

Je?li wyst?pi? objawy odstawienia, nadal mo?esz odstawi? lek antydepresyjny, ale by? mo?e trzeba b?dzie to robi? wolniej. Patrz cz??? ?Kiedy i jak odstawia? leki antydepresyjne¡±.

Oto niekt¨®re ze sposob¨®w, w jaki Ty i Tw¨®j lekarz mo?ecie stwierdzi?, czy masz objawy odstawienia, czy te? s? to objawy nawrotu l?ku lub depresji:

Kiedy zaczynaj? si? objawy
Objawy odstawienia zwykle pojawiaj? si? wkr¨®tce po zmniejszeniu dawki leku lub zaprzestaniu jego przyjmowania. W przypadku niekt¨®rych lek¨®w antydepresyjnych mo?e to zaj?? jeden lub dwa dni ¨C lub nawet w przypadku pomini?cia pojedynczej dawki. Zwykle zaczynaj? si? po kilku dniach, a potem staj? si? coraz gorsze.

Powr¨®t depresji lub stanu l?kowego zwykle trwa d?u?ej ¨C zazwyczaj tygodnie lub miesi?ce. Niekt¨®re leki antydepresyjne, takie jak fluoksetyna, opuszczaj? organizm znacznie d?u?ej. Zatem w przypadku tych lek¨®w objawy mog? rozpocz?? si? kilka dni lub nawet tygodni po zaprzestaniu stosowania leku lub po zmniejszeniu dawki. Mo?e to utrudni? stwierdzenie, czy objawy wynikaj? z odstawienia, czy z powrotu pierwotnych objaw¨®w l?ku lub depresji.

Istniej? doniesienia o innych lekach antydepresyjnych powoduj?cych objawy odstawienia, kt¨®re pojawiaj? si? kilka tygodni po ich zaprzestaniu. Przyczyny tego nie s? dobrze poznane.

Rodzaj symptomu
Niekt¨®re objawy odstawienia nie s? jednakowe z tymi, kt¨®re wyst?puj? w przypadku l?ku lub depresji. Na przyk?ad ?pora?enia pr?dem¡±, ?kopni?cia¡± lub podobne bardziej subtelne uczucia, kt¨®rych wcze?niej nie do?wiadczy?e?/ -a?. Ludzie cz?sto m¨®wi?: ?Nigdy wcze?niej czego? takiego nie czu?em¡± lub ?To nie jest moja depresja¡±.

Jak szybko symptomy ust?pi?, je?li ponownie zaczniesz bra? leki antydepresyjne
Objawy odstawienia zwykle szybko ust?puj? (w ci?gu kilku dni lub nawet godzin), je?li ponownie zaczniesz przyjmowa? lek antydepresyjny. Jest to znacznie szybsze ni? tygodnie, kt¨®rych leki antydepresyjne potrzebuj?, aby z?agodzi? objawy nawracaj?cego l?ku lub depresji.

Czy to oznacza, ?e leki antydepresyjne uzale?niaj??

Zaprzestanie stosowania leku antydepresyjnego mo?e spowodowa? nieprzyjemne objawy odstawienia, kt¨®re ust?pi?, je?li ponownie zaczniesz go za?ywa?.

Je?li nie mo?esz przesta? za?ywa? lek¨®w antydepresyjnych wtedy, kiedy chcesz, mo?esz czu? si? tak, jakby? by? od nich uzale?niony. To jednak nie to samo, co bycie ?uzale?nionym¡±.

Uzale?nienie og¨®lnie oznacza to, ?e:

  • odczuwasz potrzeb? lub pragnienie za?ycia danej substancji
  • tracisz kontrol? nad u?ywaniem danej substancji
  • do?wiadczasz przyjemno?ci lub ?haju¡±, kiedy jej za?ywasz.

Uzale?nienie mo?e wyst?pi? od substancji takich jak alkohol, nikotyna i benzodiazepiny.

Odstawienie lek¨®w antydepresyjnych mo?e by? trudne, ale bardziej precyzyjnie okre?la si? t? trudno?? jako uzale?nienie fizyczne.

Termin ?uzale?nienie fizyczne¡± jest mylony z uzale?nieniem. Uzale?nienie fizyczne oznacza, ?e organizm przystosowa? si? do obecno?ci danej substancji lub leku.

Wp?ywa to na tolerancj? i skutkuje efektami odstawienia danej substancji, poniewa? organizm ?t?skni¡± za t? substancj?, kiedy ju? jej nie ma. Narkotyk nie musi wywo?ywa? ?haju¡±, aby powodowa? uzale?nienie.

Kiedy i jak nale?y odstawi? leki antydepresyjne?

To, jak d?ugo za?ywasz leki przeciwdepresyjne, zale?y od tego, dlaczego zosta?y Ci one przepisane i czy musia?e? je wcze?niej za?ywa?. Zapytaj swojego lekarza, kiedy najlepiej zacz?? zmniejsza? dawk?, a nast?pnie zaprzesta? przyjmowania leku antydepresyjnego.

By? mo?e b?dziesz musia? zr¨®wnowa?y?:

  • korzy?ci stosowania leku antydepresyjnego, takie jak z?agodzenie objaw¨®w l?ku lub depresji

z

  • problemami, kt¨®re mog? wyst?pi? po d?u?szym u?ytkowaniu. Mog? one obejmowa? silniejsze skutki uboczne, takie jak przyrost masy cia?a. U niekt¨®rych os¨®b leki antydepresyjne wydaj? si? przestawa? dzia?a? z biegiem czasu.

Je?li dojdziesz do wniosku, ?e nadszed? czas, aby zaprzesta? stosowania leku, Tw¨®j lekarz mo?e pom¨®c Ci w opracowaniu planu stopniowego zmniejszania dawki. To, jak powolny powinien by? ten plan, jest r¨®?ne dla ka?dego.

Je?li bra?e?/ -a? lek antydepresyjny tylko przez kilka tygodni, by? mo?e uda Ci si? zredukowa? dawk? i zaprzesta? w ci?gu oko?o miesi?ca. Nawet je?li masz jedynie ?agodne (lub ?adne) objawy odstawienia, najlepiej robi? to przez co najmniej cztery tygodnie.

Je?li bra?e?/ -a? leki antydepresyjne przez wiele miesi?cy lub lat, najlepiej b?dzie zmniejsza? dawk? wolniej (ponownie w tempie, kt¨®re uznasz za wygodne). Zwykle b?dzie to trwa?o kilka miesi?cy lub d?u?ej. Najlepiej jest tak?e powoli zmniejsza? dawk?, je?li w przesz?o?ci wyst?powa?y objawy odstawienia. Dawki zazwyczaj b?d? redukowane o coraz mniejsze ilo?ci, w miar? jak pierwotna dawka leku zmaleje. Niekt¨®rzy ludzie przed zaprzestaniem leczenia musz? zmniejszy? dawk? do bardzo ma?ej, zaledwie 2% dawki pierwotnej.

Pami?taj, ?e je?li wyst?pi? u Ciebie objawy odstawienia, nie oznacza to, ?e nie mo?esz odstawi? swojego leku antydepresyjnego. B?dzie natomiast trzeba:

  • wolniej, bardziej stopniowo zmniejsza? dawki;
  • redukowa? dawki ka?dorazowo o mniejsz? ilo??;
  • odstawia? lek przez d?u?szy czas.

Tylko sporadycznie, gdy lek przeciwdepresyjny powoduje powa?ne skutki uboczne, nale?y go odstawi? natychmiast, bez zmniejszania dawki. Je?eli tak si? stanie, nale?y natychmiast skontaktowa? si? z lekarzem, kt¨®ry przepisa? lek.

Jak stopniowo zmniejsza? dawk??

Poni?ej znajduje si? kilka og¨®lnych porad, jak to zrobi?. Najlepiej jednak ustali? to z lekarzem, kt¨®ry wypisa? recept?, aby m¨®g? przepisa? odpowiedni dla Ciebie preparat i dawk?(-i). Lekarz ten razem z farmaceut? sprawdz? wszelkie specjalne wymagania, tak aby recepta by?a dostosowana do Twoich potrzeb.

Nie pr¨®buj pomija? lek¨®w ?adnego dnia. W wi?kszo?ci przypadk¨®w prowadzi to do waha¨½ ilo?ci leku w organizmie i zwi?ksza prawdopodobie¨½stwo wyst?pienia objaw¨®w odstawienia. Fluoksetyna pozostaje w organizmie d?u?ej ni? inne leki antydepresyjne i mo?na j? przyjmowa? co drugi dzie¨½.  W tym przypadku, powiniene? porozmawia? ze swoim lekarzem, czy powiniene? tak j? przyjmowa?, czy nie.

Mo?esz zacz??, w ramach testu, od zmniejszenia zwyk?ej dawki o jedn? czwart? (25%) lub o po?ow? (50%). Nale?y odczeka? od dw¨®ch do czterech tygodni, a? Tw¨®j organizm dostosuje si? do nowej dawki i zobaczy?, jak si? czujesz.

Je?eli nie wyst?pi? ?adne niepokoj?ce objawy, spr¨®buj jeszcze bardziej zmniejszy? dawk? o jedn? czwart? (25%) lub po?ow? (50%) dotychczasowej dawki. Odczekaj kolejne 2 do 4 tygodni i powt¨®rz procedur?, z dalszymi okresami zmniejszania dawki i czekania, je?li to konieczne.

Je?eli po pierwszym zmniejszeniu dawki lub przy dalszym zmniejszeniu dawki wyst?pi? nieprzyjemne objawy, nale?y przerwa? zmniejszanie dawki. Wr¨®? do ostatniej dawki, przy kt¨®rej czu?e?/-a? si? komfortowo i poczekaj, a? poczujesz si? gotowy/-a, aby spr¨®bowa? ponownie. Mo?e to oznacza?, ?e nale?y zastosowa? bardziej stopniowe redukowanie dawki, zmniejszaj?c j? o mniejsze warto?ci, np. 10% lub nawet 5%.

Je?li leki antydepresyjne przyjmowane by?y przez d?u?szy czas

W przypadku, gdy:

  • leki antydepresyjne przyjmowane by?y miesi?cami lub d?u?ej
  • wyst?pi?y niepokoj?ce objawy odstawienia, gdy wcze?niej pr¨®bowa?e? zmniejszy? dawk? lub odstawi? leki antydepresyjne
  • rodzaj przyjmowanego leku antydepresyjnego, wi??e si? z du?ym ryzykiem wyst?pienia objaw¨®w odstawiennych

prawdopodobnie najlepiej b?dzie od samego pocz?tku zastosowa? bardziej stopniowe redukcje dawki. Na przyk?ad redukcje o jedn? dwudziest? (5%) lub jedn? dziesi?t? (10%) pierwotnej dawki. Regularnie rozmawiaj ze swoim lekarzem, aby m¨®g? monitorowa? przebieg choroby.

D?ugo dzia?aj?ce leki antydepresyjne, takie jak fluoksetyna, mog? by? obecne w organizmie do kilku tygodni (w wi?kszo?ci przypadk¨®w do kilku dni). Zatem wszelkie objawy odstawienia mog? pojawi? si? dopiero kilka dni lub nawet kilka tygodni po zmniejszeniu dawki. Przed przyst?pieniem do kolejnej redukcji dawki najlepiej odczeka? co najmniej cztery tygodnie, aby zobaczy?, czy pojawi? si? jakie? objawy odstawienia.

Bez wzgl?du na to, jak nisk? dawk? osi?gniesz, po ca?kowitym zaprzestaniu brania lek¨®w nadal mo?esz odczuwa? objawy odstawienia. Je?li tak si? stanie, mo?e by? konieczne ponowne przyjmowanie ma?ej dawki na pewien czas, zanim jeszcze raz zacznie si? j? zmniejsza?.

Je?li po zmniejszeniu dawki i odstawieniu leku antydepresyjnego zaczniesz mie? my?li samob¨®jcze, mo?e to by? objaw odstawienia lub nawr¨®t depresji. Natychmiast porozmawiaj ze swoim lekarzem. Prawdopodobnie zasugeruj? powr¨®t do ostatniej ilo?ci dawki, przy kt¨®rej czu?e?/ -a? si? dobrze. Dowiedz si?, jak szybko uzyska? pomoc, je?li jej potrzebujesz.

Uwaga dotycz?ca dost?pno?ci

Spos¨®b zmniejszenia dawki leku antydepresyjnego b?dzie zale?a? od dawek dost?pnych w Wielkiej Brytanii w postaci tabletek i p?ynu. Je?li lek antydepresyjny, kt¨®ry za?ywasz, nie jest dost?pny w postaci p?ynnej, mo?e by? konieczna zmiana na podobny lek, kt¨®ry jest dost?pny w p?ynie. Mo?e by? te? konieczne skorzystanie z innych opcji opisanych poni?ej. Lekarz, kt¨®ry przepisa? Ci lek, lub farmaceuta mog? doradzi? Ci, jak najlepiej to zrobi?.

Ta?my zmniejszaj?ce dawk? s? jedn? z mo?liwych opcji. S? to rolki lub paski saszetek zawieraj?ce kolejno nieco mniejsze dawki do przyjmowania ka?dego dnia. Nie posiadaj? one licencji Agencji Regulacyjnej ds. Lek¨®w i Produkt¨®w Opieki Zdrowotnej (Medicines and Healthcare Products Regulatory Agency) (MHRA) w Wielkiej Brytanii. Oznacza to, ?e lekarz wypisuj?cy recept? mo?e zamiast tego zdecydowa? si? na zastosowanie leku licencjonowanego.

Naczelna Izba Lekarska (ang. General Medical Council, GMC) twierdzi, ?e lekarze powinni d??y? do stosowania lek¨®w licencjonowanych, ale mog? stosowa? leki nielicencjonowane, je?li nie ma licencjonowanej alternatywy.

Regularne monitorowanie umo?liwi Tobie i Twojemu lekarzowi szybkie rozpoznanie wszelkich problem¨®w, szczeg¨®lnie w przypadku konieczno?ci zmiany jednego leku antydepresyjnego na inny.

Przyk?ady plan¨®w zmniejszania dawki

Zanim zaczniesz zmniejsza? dawk? leku, powiniene? uzgodni? plan zmniejszania dawki ze swoim lekarzem. Lekarz doradzi Ci, jak to zrobi? bezpiecznie.

Poni?ej znajdziesz przyk?adowe plany zmniejszania dawki, przy r¨®?nym roz?o?eniu go w czasie. W swoim planie mo?esz nie chcie? lub nie musisz post?powa? zgodnie z ka?dym zawartym w nim krokiem. Niekt¨®rzy mog? jednak uzna? to za konieczne.

Czas pomi?dzy zmniejszeniem dawki powinien by? taki d?ugi, jak potrzeba do ust?pienia lub z?agodzenia objaw¨®w odstawienia.

Niekt¨®rzy ludzie s? w stanie odstawi? leki antydepresyjne, stosuj?c wy??cznie tabletki. Je?li do?wiadczasz objaw¨®w odstawienia i masz trudno?ci z odstawieniem lek¨®w antydepresyjnych, mo?e by? konieczne zastosowanie zar¨®wno lek¨®w antydepresyjnych w tabletkach, jak i w p?ynie, w mniejszych dawkach.

Stosowanie p?ynnego leku wymaga bardzo ostro?nego zarz?dzania, aby nie pope?ni? b??du przy dawkowaniu. W przypadku zmiany tabletki na p?yn nale?y porozmawia? z lekarzem, kt¨®ry przepisa? lek lub z farmaceut?, aby upewni? si?, ?e prawid?owo przelicza si? dawk?.

Nale?y r¨®wnie? pami?ta?, ?e ten sam p?ynny lek mo?e mie? wi?cej ni? jedno st??enie. Na przyk?ad mo?e by? dost?pny preparat 5 mg/5 ml i 1 mg/5 ml. Wa?ne jest, aby dok?adnie sprawdzi? przyjmowan? dawk?, a nie polega? na ilo?ci p?ynu.

Jak dokonane zosta?y przeliczenia w tych przyk?adach?

W przyk?adzie pierwszym wykorzystano proporcjonalne zmniejszanie dawki. Oznacza to, ?e ka?dy krok jest obliczany jako procent ostatniej dawki, a nie dawki pierwotnej. Na przyk?ad:

  • Je?li bierzesz 20 mg leku i chcesz zmniejszy? t? dawk? o 25%, musisz obliczy? 25% z 20 mg leku, czyli 5 mg
  • Zmniejszaj?c dawk? o 5 mg, spadniesz do dawki 15 mg
  • Je?li chcesz nast?pnie zmniejszy? dawk? o kolejne 25%, to przeliczysz 25% z 15 mg. To jest 3,75 mg.
  • Zmniejszy?by? swoj? obecn? dawk? 15 mg o 3,75 mg. Spowoduje to zmniejszenie dawki do 11,25 mg

Zmniejszanie dawki w spos¨®b proporcjonalny b?dzie oznacza? konieczno?? dokonywania coraz mniejszych redukcji w miar? zmniejszania si? dawek.

W przyk?adzie 2 zastosowano hiperboliczne zmniejszanie dawki. Opiera si? ono na zrozumieniu wp?ywu lek¨®w przeciwdepresyjnych na m¨®zg. Ma?e dawki lek¨®w antydepresyjnych maj? znacznie wi?kszy wp?yw na m¨®zg, ni? mogliby?my si? spodziewa?, dlatego przy ni?szych dawkach zmniejszanie dawki musi by? wolniejsze.

Hiperboliczne zmniejszanie dawki obejmuje bardzo podobne redukcje do zwyk?ego proporcjonalnego zmniejszania dawki, wyja?nionego powy?ej. Istniej? jednak pewne r¨®?nice. Niekt¨®re dawki sugerowane w przyk?adzie 2 nie s? dok?adnie zgodne z zasad? proporcjonalno?ci.

Przyk?ad 1

W tym przyk?adzie zmniejsza?by?/ -a?aby? swoj? obecn? dawk? o oko?o 50% co 2-4 tygodnie.

Niekt¨®re osoby mog? potrzebowa? jeszcze wolniejszej redukcji dawki, co wida? w przyk?adzie 2.

Tapering plan 2 in Polish

Przyk?ad 2

W tym przyk?adzie zmniejsza?by?/ -a?aby? dawk? o oko?o 10% co 2-4 tygodnie. Wszystkie etapy nie polegaj? na zmniejszeniu dawki dok?adnie o 10%, poniewa? ten przyk?ad opiera si? na hiperbolicznym zmniejszaniu dawki (patrz wy?ej). Niekt¨®rzy ludzie mog? potrzebowa? wolniejszej redukcji dawki. Na przyk?ad zmniejszaj?c dawk? o oko?o 5% co 2-4 tygodnie.

Aby otrzyma? poni?sze ma?e dawki, nale?y zastosowa? kombinacj? tabletek i p?ynnych lek¨®w antydepresyjnych lub po prostu p?ynne leki antydepresyjne. Dzieje si? tak dlatego, ?e leki antydepresyjne w tabletkach nie s? dost?pne w ilo?ciach wystarczaj?co ma?ych, aby tak wolno zmniejsza? dawk?.

W dalszej cz??ci tego biuletynu wyja?nimy zasady, jak to si? robi. Nale?y porozmawia? z lekarzem, aby dowiedzie? si?, jaki jest najlepszy spos¨®b uzyskania wielko?ci dawki potrzebnej do bezpiecznego zredukowania dawki ostatecznie.

Tapering plan 3 in Polish

Pe?ny plan sk?adaj?cy si? z 38 krok¨®w znajdziesz w Za??czniku 3.

Kt¨®rego planu mam przestrzega??

Najlepszy dla Ciebie plan zmniejszania dawki b?dzie zale?a? od wielu czynnik¨®w, takich jak:

  • lek jaki przyjmujesz
  • to, jak d?ugo go przyjmujesz
  • dawka pocz?tkowa leku
  • jak silne s? lub wyst?powa?y w przesz?o?ci objawy odstawienia.

Najwa?niejsz? rzecz? jest to, ?e te plany zmniejszenia dawki to dopiero punkt wyj?cia i powinny by? dostosowane do Twojego do?wiadczenia w tym zakresie.

Je?li nie masz problem¨®w ze zmniejszaniem dawki

Je?li redukcje nie sprawiaj? Ci ?adnych problem¨®w, by? mo?e uda Ci si? przyspieszy? realizacj? planu zmniejszania dawki. Mo?esz by? w stanie pozostawi? mniej czasu pomi?dzy zmniejszeniem dawki lub przej?? przez mniej krok¨®w. Dzi?ki temu b?dziesz mie? pewno??, ?e nie b?dziesz przyjmowa? lek¨®w d?u?ej ni? to konieczne.

Je?li wyst?pi? u Ciebie objawy odstawienia

Je?li objawy odstawienia s? zbyt powa?ne, nale?y przerwa? lub spowolni? plan stopniowego zmniejszania dawki. Mo?e to oznacza?, ?e:

  • zmniejszenie dawki o mniejsze ilo?ci leku
  • pozostawienie wi?kszego odst?pu czasu przed kolejnym zmniejszeniem dawki
  • obie czynno?ci powy?ej

Podali?my przyk?ady kilku powszechnie stosowanych lek¨®w antydepresyjnych, kt¨®re mog? by? odpowiednie dla obu styl¨®w stopniowego zmniejszania dawki. Wi?cej przyk?ad¨®w znajduje si? w za??cznikach na ko¨½cu tego biuletynu.

Przyk?ad 1 mo?e by? odpowiednim punktem wyj?cia dla os¨®b przyjmuj?cych leki antydepresyjne wymienione w kolumnach ?umiarkowane, niskie lub najni?sze ryzyko¡± w Za??czniku 1 na ko¨½cu tego biuletynu.

  • Citalopram
  • Escitalopram
  • Fluvoxamina
  • Sertralina
  • Trazodon
  • Fluoksetyna
  • Amitriptylina

Przyk?ad 2 mo?e by? odpowiednim punktem wyj?cia dla os¨®b przyjmuj?cych leki przeciwdepresyjne z kolumny ?najwy?sze ryzyko¡± w Za??czniku 1.

  • Duloksetyna
  • Mirtazapina
  • Paroksetyna
  • Wenlafaksyna

Dzieje si? tak dlatego, ?e im wi?ksze ryzyko wyst?pienia objaw¨®w odstawienia, tym wolniejsze b?dzie zmniejszanie dawki.

To, jaki przyk?ad zastosujesz, b?dzie jednak zale?e? od Twoich indywidualnych potrzeb. Nale?y dostosowywa? sw¨®j plan stopniowego zmniejszania dawki na bie??co, w zale?no?ci od do?wiadczanych objaw¨®w odstawienia, zamiast wybiera? plan i trzyma? si? go bez wzgl?du na wszystko.

Jak mog? przyjmowa? mniejsze ilo?ci lek¨®w antydepresyjnych?

Niekt¨®rzy b?d? musieli zmniejszy? dawki lek¨®w antydepresyjnych o ilo?ci mniejsze, ni? te dost?pne w postaci tabletek. Ma to na celu unikni?cie wyst?pienia objaw¨®w odstawienia. Aby to zrobi?, mo?esz u?y? p?ynnego leku antydepresyjnego i rozcie¨½czy? go.

Poni?ej znajduje si? przyk?ad, kt¨®ry mo?e pom¨®c Ci zrozumie? zasady rozcie¨½czania p?ynnych lek¨®w antydepresyjnych w celu stopniowego zredukowania jego dawki. Najlepiej jest przedyskutowa? to ze swoim lekarzem lub farmaceut?, aby mie? pewno??, ?e podejmujesz si? dzia?ania takiego jak ten przedstawiony poni?ej.

Przyk?ad

W tym przyk?adzie masz p?ynny lek antydepresyjny.

P?yn znajduje si? w mechanizmie zakraplaj?cym, kt¨®ry dozuje kropl? p?ynu. Ta kropla ma oko?o 0,05 ml i zawiera 2 mg leku.

Aby zredukowa? dawk? tego leku, musisz przyj?? dawk? mniejsz? ni? 2 mg, ale mechanizm kroplomierza nie pozwoli ci tego zrobi?.

Aby zmierzy? mniejsze dawki, nale?y wyj?? mechanizm zakraplaj?cy z butelki i u?y? strzykawki doustnej.

Mo?e by? r¨®wnie? konieczne rozcie¨½czenie p?ynu w wodzie, aby uzyska? s?abszy roztw¨®r. Wynika to z faktu, ?e najmniejsza ilo?? roztworu, kt¨®r? mo?na dok?adnie zmierzy? za pomoc? strzykawki doustnej wynosi oko?o 0,2 ml.

Mo?esz u?y? strzykawek doustnych do pomiaru dok?adnych ilo?ci p?ynnego leku antydepresyjnego i wody. Te strzykawki s? dost?pne w wersjach 1 ml, 5 ml i 10 ml.

Mo?esz kupi? te strzykawki doustne w aptece lub w Internecie albo poprosi? swojego lekarza o przepisanie ich, je?li otrzymujesz recepty za darmo.

Przyk?adowe instrukcje

W tym przyk?adzie u?ywasz p?ynnego leku antydepresyjnego 40 mg / ml. Oznacza to, ?e ka?dy 1 ml tego p?ynnego leku antydepresyjnego zawiera 40 mg leku.

Dlatego ka?de 0,5 ml tego p?ynnego leku antydepresyjnego zawiera 20 mg leku.

Zamierzasz wzi?? tylko 1 mg leku. Aby to zrobi?, potrzebujesz:

  • Strzykawka doustna o pojemno?ci 1 ml
  • Pojemnik z zakr?tk?, kt¨®ry nie wycieka po potrz??ni?ciu
  • Tw¨®j p?ynny lek antydepresyjny

Kroki

  1. Odmierz 0,5 ml p?ynnego leku antydepresyjnego za pomoc? 1 ml strzykawki doustnej
  2. W?¨®? to do pojemnika
  3. Odmierz 9,5 ml wody za pomoc? 10 ml strzykawki doustnej
  4. Dodaj to do pojemnika z p?ynnym lekiem antydepresyjnym
  5. Mieszaj energicznie, wstrz?saj?c
  6. To da Ci 10 ml rozcie¨½czonego roztworu, kt¨®ry b?dzie zawiera? 20 mg leku
  7. Oczy?? wod? strzykawk? doustn? o pojemno?ci 1 ml
  8. U?yj czystej strzykawki, aby pobra? 0,5 ml tego rozcie¨½czonego roztworu, kt¨®ry b?dzie zawiera? 1 mg leku
  9. Usu¨½ reszt? rozcie¨½czonego roztworu*

Mo?esz uzupe?ni? inne dawki stosuj?c t? sama metod?. Musisz jednak wiedzie?:

  • Ile leku zawiera p?ynny lek antydepresyjny, kt¨®rego u?ywasz (r¨®?ni si? to w przypadku r¨®?nych lek¨®w antydepresyjnych)
  • Zamienna dawka w postaci tabletki, kt¨®ra nie zawsze mo?e by? taka sama (na przyk?ad 8 mg cytalopramu w postaci p?ynnej odpowiada 10 mg cytalopramu w postaci tabletki)

Powinno to umo?liwi? stworzenie mniejszych dawek leku antydepresyjnego, co pozwoli na przej?cie do planu ich stopniowego zmniejszania.

Zawsze staraj si? rozmawia? ze swoim lekarzem przed rozpocz?ciem planu stopniowego zmniejszania dawek leku antydepresyjnego.

*Ulotka producenta (zwana r¨®wnie? ?Charakterystyk? produktu leczniczego¡±) m¨®wi, ?e po zmieszaniu z wod? roztw¨®r nale?y natychmiast spo?y?. Oznacza to, ?e po przyj?ciu dawki rozcie¨½czonego roztworu nale?y wyrzuci? reszt? i wymiesza? now? parti?, gdy konieczne b?dzie przyj?cie leku w nast?pnej kolejno?ci. Popro? swojego lekarza przepisuj?cego recept? o ulotk? producenta dotycz?c? u?ywanego leku.

Inne formy zmniejszania dawek leku antydepresyjnego
Stosowanie p?ynnych wersji lek¨®w antydepresyjnych wyja?niono powy?ej. Istniej? r¨®wnie? inne sposoby wytwarzania mniejszych dawek lek¨®w antydepresyjnych w celu ich zmniejszania.

Informacje te maj? pom¨®c w informowaniu ludzi o r¨®?nych formach zmniejszania dawek leku antydepresyjnego. Nie nale?y pr¨®bowa? ?adnej z tych metod bez uprzedniej rozmowy z lekarzem.

Rozdwojenie tabletki

Nie wszystkie tabletki nadaj? si? do rozdwojenia, nawet je?li maj? lini? po?rodku. Zanim to zrobisz, skonsultuj si? ze swoim farmaceut? lub lekarzem, kt¨®ry wypisa? lek. Naj?atwiejszym sposobem rozdwojenia tabletek jest u?ycie no?a do tabletek. W jaki spos¨®b to zrobisz, b?dzie zale?e? od kszta?tu tabletki:

  • Okr?g?e tabletki mo?na zwykle przekroi? na p¨®? i ?wiartki, chyba ?e s? szczeg¨®lnie ma?e.
  • Pastylki lub tabletki w kszta?cie kapsu?ki czasami maj? lini? po?rodku, dzi?ki czemu mo?na je przedzieli? na p¨®?. Mo?na to zrobi? w spos¨®b bardziej dok?adny przy pomocy no?a do tabletek.

No?e do tabletek zwykle maj? pojemniki do zbierania lub s? przystosowane do zbierania kawa?k¨®w tabletek na inne sposoby.

W zale?no?ci od tego, ile tabletek zamierasz zebra?, mo?esz pokroi? tabletki na p¨®? lub ?wiartki. Nie da si? odci?? no?em do tabletek mniej ni? ?wiartki tabletki.

Tabletki, kt¨®re nie s? okr?g?e, mo?na og¨®lnie przekroi? tylko na po?¨®wki. Nie powinno si? ?wiartowa? tabletki o takim kszta?cie, poniewa? mo?e okaza? si? to niedok?adne.

Przyk?ad

Masz tabletk? 40 mg i chcesz wzi?? 10 mg.

W przypadku niekt¨®rych tabletek mo?na to osi?gn??, dziel?c tabletk? na ?wiartki, o ile tabletka nie rozpadnie si? w momencie jej krojenia. Aby to zrobi?, nale?y u?y? no?a do tabletek, aby przeci?? tabletk? na p¨®?. Nast?pnie nale?y wzi?? ka?d? z tych po?¨®wek i przekroi? je na p¨®?.

Masz wtedy cztery ?wiartki, ka?da zawieraj?ca oko?o10 mg.

Nale?y wzi?? jedn? z tych po?¨®wek na ka?de nast?pnecztery dawki. Oznacza to, ?e nawet je?li ?wiartki nie s? idealnie przyci?te, we?miesz w sumie odpowiedni? ilo??.

Liczenie lub wa?enie mikrokapsu?ek

Niekt¨®re leki, takie jak wenlafaksyna i duloksetyna s? dostarczane w postaci kapsu?ek zawieraj?cych ma?e mikrokapsu?ki ?o powolnym uwalnianiu¡±. Oznacza to, ?e mikrokapsu?ki maj? pow?ok?, kt¨®ra pozwala na powolne uwalnianie leku do organizmu. Skontaktuj si? z farmaceut?, czy przyjmowana marka zawiera te mikrokapsu?ki, poniewa? nie dotyczy to wszystkich marek.

W takim przypadku kapsu?ki mo?na ostro?nie otworzy?, a mikrokapsu?ki umie?ci? w pojemniku. Te mikrokapsu?ki mo?na policzy? lub zwa?y?, aby uzyska? mniejsze dawki. Uwa?a si?, ?e mikrokapsu?ki s? bezpieczne po wyj?ciu z kapsu?ek. Oznacza to, ?e mo?na je przechowywa? w szczelnej butelce chronionej przed ?wiat?em (np. w butelce medycznej o kolorze bursztynowym) przez kilka dni przed ich za?yciem.

Przyk?ad

Masz kapsu?k? 75 mg wenlafaksyny. Opr¨®?niasz mikrokapsu?ki i liczysz je.

Kapsu?ka zawiera 200 mikrokapsu?ek. Oznacza to, ?e 160 mikrokapsu?ek b?dzie zawiera? 60 mg wenlafaksyny.

Pami?taj, ?e istniej? pewne r¨®?nice w wielko?ci tych mikrokapsu?ek. Wa?enie mikrokapsu?ek mo?e by? zatem bardziej precyzyjne ni? ich liczenie. Wa?enie niewielkich ilo?ci wymaga u?ycia specjalnych rodzaj¨®w wag i otoczenia, gdzie nie ma przeci?g¨®w.

Przed po?kni?ciem tych mikrokapsu?ek nale?y umie?ci? je z powrotem w kapsu?ce. Mikrokapsu?ki wenlafaksyny mo?na wysypa? na ?y?k? jogurtu, aby u?atwi? ich po?ykanie bez podra?nienia gard?a. Mikrokapsu?ek duloksetyny nie nale?y miesza? z jedzeniem lub p?ynem.

Rozpuszczanie pudru z kapsu?ek w wodzie

Niekt¨®re kapsu?ki zawieraj? proszek. Jak, tekapsu?ki mo?na otwiera?, a ich zawarto?? rozpuszcza? w wodzie.

Przyk?ad

Masz kapsu?k? 20 mg. Chcesz wzi?? 4 mg leku antydepresyjnego.

Mieszasz proszek w kapsu?ce ze 100 ml wody. Ta mieszanina zawiera teraz 1 mg na ka?de 5 ml.

Przy pomocy strzykawki pobierasz 20 ml mieszaniny, kt¨®ra zawiera 4 mg antydepresyjnego.

Ka?d? wytworzon? mieszanin? nale?y energicznie wstrz?sn?? przed spo?yciem, aby upewni? si?, ?e lek jest r¨®wnomiernie rozprowadzony w cieczy. Pami?taj, aby wyrzuci? pozosta?o?ci p?ynu po wybraniu tej ilo?ci, jakiej potrzebujesz.

Rozpuszczanie tabletek w wodzie

Wiele lek¨®w antydepresyjnych w postaci tabletek mo?na umie?ci? w wodzie gdzie si? rozdrabniaj? i mieszaj? z wod?. Nazywa si? to dezintegracj?. Cz?sto nast?puje to w przedziale kilku minut, ale mo?e potrwa? nieco d?u?ej. Po rozdrobnieniu zawarto?? tabletki nale?y rozpu?ci? w cieczy poprzez zmieszanie lub wstrz??ni?cie tabletk? znajduj?c? si? w p?ynie.

Proces ten mo?na przyspieszy? poprzez uprzednie pokruszenie tabletki spodem ?y?ki.

Przyk?ad

Masz tabletk? 20 mg, ale chcesz przyj?? 2 mg.

Tabletk? nale?y wymiesza? ze 100 ml wody. Ta mieszanina b?dzie zawiera? 1 mg leku na ka?de 5 ml mieszaniny.

Mo?esz przy u?yciu strzykawki wyci?gn?? 10 ml tej mieszaniny, co da ci 2 mg leku.

T? mieszanin? nale?y energicznie wstrz?sn?? przed u?yciem, aby upewni? si?, ?e lek jest r¨®wnomiernie rozprowadzony w cieczy. Pami?taj, aby wyrzuci? pozosta?o?ci p?ynu po wybraniu tej ilo?ci, jakiej potrzebujesz.

Za??cznik nr 1: Potencjalne ryzyko wyst?pienia objaw¨®w odstawienia poszczeg¨®lnych lek¨®w antydepresyjnych

Najwy?sze potencjalne ryzyko

?rednie potencjalne ryzyko

Niskie potencjalne ryzyko

Najni?sze potencjalne ryzyko

Deswenlafaksyna Amitriptylina Dosulepina Agomelatyna
Duloksetyna Bupropion Mianseryna Lofepramina
Izokarboksazyd Citalopram Trimipramina
 Mirtazapina Klomipramina  Wortioksetyna
Moklobemid Dezypramina
 Paroksetyna Doksepina
 Fenelzyna Escitalopram  
Tranylcypromine Fluoksetyna
Wenlafaksyna  Fluvoxamina
Imipramina
Milnacipran
Nefazadon
 Nortriptyline
Nortryptylina
Sertralina
Trazodon
Wilazodon

Za??cznik nr 2: Potencjalne rodzaje objaw¨®w odstawienia lek¨®w antydepresyjnych

Objawy fizyczne

Uczucie senno?ci

Objawy emocjonalne

Nudno?ci Bezsenno?? Niepokój
Ból g?owy Wzmo?one halucynacje Depresja
Zawroty g?owy Wyraziste sny Panika
Skurcze ?o??dka Koszmary Agitacja
Biegunka   Rozdra?nienie
Zm?czenie   Zmiany nastroju
Objawy grypopodobne    
Uczucie pora?enia pr?dem  
Brak apetytu    
Zak?ócenia widzenia (podwójne
widzenie; przetrwa?e widzenie)
 
Ko?atanie serca    
Przerwy w pracy serca    
Pocenie si?    
Zaczerwienienie skóry    
Drgawki    
Szum w uszach    
Uczucie wewn?trznego
niepokoju i niezdolno?? do
pozostania w bezruchu (akatyzja)

Za??cznik nr 3: przyk?ad 2 szczeg¨®?owego programu stopniowego zmniejszania dawki leku

Krok

Dawka (mg)

Tabletki lub p?yn

1 40 Tabletki
2 35 Pó? tabletki * lub p?yn
3 30 Tabletki
4 25 Pó? tabletki * lub p?yn
5 22 P?ynny lek
6 20 Tabletki
7 18 P?ynny lek
8 16 P?ynny lek
9 14 P?ynny lek
10 13 P?ynny lek
11 12 P?ynny lek
12 11 P?ynny lek
13 10 P?yn albo Tabletka
14 9 P?ynny lek
15 8,1% P?ynny lek
16 7,2% P?ynny lek
17 6,5% P?ynny lek
18 5,9% P?ynny lek
19 5,3% P?ynny lek
20 4,8% P?ynny lek
21 4,3% P?ynny lek
22 3,9% P?ynny lek
23 3,5% P?ynny lek
24 3,1% P?ynny lek
25 2,8% P?ynny lek
26 2,5% P?ynny lek
27 2,2% P?ynny lek
28 1,9% P?ynny lek
29 1,7% P?ynny lek
30 1,4% P?ynny lek
31 1,2% P?ynny lek
32 1 P?ynny lek
33 0,8% P?ynny lek
34 0,64% P?ynny lek
35 0,5% P?ynny lek
36 0,3% P?ynny lek
37 0,15% P?ynny lek
38 0

*Nie wszystkie tabletki nadaj? si? do dzielenia na p¨®?. Zanim to zrobisz, skonsultuj si? ze swoim farmaceut? lub lekarzem, kt¨®ry wypisa? lek.

Autorzy

Niniejsze informacje opracowa?a redakcja rady ds zaanga?owania publicznego (PEEB) przy Kr¨®lewskiej Wy?szej Szkole Psychiatrycznej. Informacje te odzwierciedlaj? najbardziej rzetelne dane dost?pne w czasie ich opracowywania.

Eksperci:

  • Profesor Wendy Burn, by?y rektor, Kr¨®lewska Wy?sza Szko?a Psychiatryczna
  • Dr Mark Abie Horowitz, pracownik bada¨½ klinicznych (NELFT), honorowy pracownik bada¨½ klinicznych (UCL)
  • George Roycroft, kierownik ds. polityki i kampanii, Kr¨®lewska Wy?sza Szko?a Psychiatryczna
  • Profesor David Taylor, profesor psychofarmakologii (KCL)

Jeste?my wdzi?czni lekarzom Kr¨®lewskiej Wy?szej Szkole Psychiatrycznej, Kr¨®lewskiemu Towarzystwu Farmaceutycznemu i Wy?szej Szko?a Farmacji Zdrowia Psychicznego za poparcie tej pracy, oraz wszystkim, kt¨®rzy przedstawili swoje uwagi i poparli jej rozw¨®j.

? ÍøÆØºÚÁÏ 

This translation was produced by CLEAR Global (Apr 2024)

Read more to receive further information regarding a career in psychiatry