网曝黑料

Below is a Polish translation of our information resource on anorexia and bulimia. You can also view our other Polish translations.

Mamy nadziej?, ?e te informacje b?d? pomocne, je?li:

• ci?gle my?lisz o swojej wadze i wygl?dzie cia?a
• czujesz, ?e twoje od?ywianie lub dieta mo?e stanowi? problem
• obsesyjnie korzystasz z innych sposobów utraty wagi, takich jak nadmierne ?wiczenia lub wymuszanie wymiotów
• podejrzewasz, ?e mo?esz mie? anoreksj? lub bulimi?
• inne osoby martwi? si?, ?e schud?e? za du?o
• masz kogo? w?ród znajomych lub krewnych, syna lub córk?, którzy maj? tego rodzaju problem.

Informacje te nie obejmuj? problemów zwi?zanych z nadwag?.

Wst?p

Ka?dy z nas ma inne nawyki ?ywieniowe. Istnieje wiele ?stylów od?ywiania”, które mog? pomóc nam zachowa? zdrowie. S? jednak takie, które wynikaj? z intensywnego strachu przed oty?o?ci? i tak naprawd? szkodz? naszemu zdrowiu. Nazywa si? je ?zaburzeniami od?ywiania” i obejmuj?:

• jedzenie za du?o
• jedzenie zbyt ma?o
• stosowanie szkodliwych sposobów na pozbycie si? kalorii.

W rzeczywisto?ci ?zaburzenia od?ywiania” obejmuj? zwykle znacznie wi?cej ni? tylko zachowania zwi?zane z jedzeniem, dlatego osoby nimi dotkni?te nieustannie martwi? si?, jak unikn?? przyjmowania kalorii, ?spali?” je lub jak si? ich pozby?. Cz?sto te? sprawdzaj? swoj? wag? i wygl?d, unikaj? ogl?dania si? w lustrze lub fotografowania, aby utwierdzi? si? w przekonaniu, ?e ich waga nie wzros?a.

Niniejsza ulotka dotyczy dwóch zaburzeń od?ywiania – jad?owstr?tu psychicznego (anoreksji) i bulimii. Te dwa zaburzenia opisane s? oddzielnie, jednak

• objawy anoreksji i bulimii cz?sto si? przeplataj?
• ludzie mog? równie? przej?? od bulimii do anoreksji lub mog? zacz?? od objawów anoreksji, ale pó?niej rozwin? si? objawy bulimii.

Kto cierpi na zaburzenia od?ywiania?

Dziewcz?ta i kobiety s? 10 razy bardziej nara?one na anoreksj? lub bulimi? w porównaniu z ch?opcami i m??czyznami.

Wydaje si? jednak, ?e zaburzenia od?ywiania wyst?puj? coraz cz??ciej u ch?opców i m??czyzn – jest bardziej prawdopodobne, ?e rozwin? si? u nich zaburzenia zwi?zane z nadmiernym wykonywaniem ?wiczeń fizycznych i ch?ci? posiadania muskularnej budowy cia?a, a nie bardzo szczup?ej sylwetki.

Jad?owstr?t psychiczny

Jakie s? objawy?

Zauwa?asz, ?e:

• coraz bardziej martwisz si? o swoj? wag?
• jesz coraz mniej - liczenie kalorii
• ?wiczysz coraz wi?cej, aby spali? kalorie
• nie mo?esz powstrzyma? si? od d??enia do utraty wagi, nawet je?li wa?ysz znacznie poni?ej bezpiecznej wagi dla swojego wieku i wzrostu
• palisz wi?cej lub ?ujesz gum?, aby utrzyma? nisk? wag?
• obsesyjnie sprawdzasz swoj? wag?, sylwetk? lub odbicie w lusterkach
• wycofujesz si? z sytuacji spo?ecznych, które mog? wi?za? si? z jedzeniem
• nosisz lu?ne ubrania, aby ukry? swoje cia?o
• pijesz du?o wody przed wa?eniem
• wykluczasz pewne grupy ?ywno?ci i postrzegasz niektóre produkty jako ?dobre” i ?z?e”
• unikasz posi?ków, szczególnie w szkole
• tracisz zainteresowanie seksem
  • U dziewcz?t i kobiet - cykle miesi?czkowe staj? si? nieregularne lub ustaj?.
  • U m??czyzn i ch?opców - ustaj? erekcje i mokre sny, j?dra kurcz? si?.

Niektórzy ludzie zauwa?aj?, ?e rozwin??y si? u nich inne problemy z obsesyjnymi zachowaniami, takimi jak konieczno?? trzymania si? sztywnych harmonogramów i godzin czy te? obawa przed ?ska?eniem”, potrzeba ci?g?ej nauki lub pracy albo trudno?ci z odpowiedzialnym wydawaniem pieni?dzy.

Kiedy mo?e si? pojawi??

Obecnie wiemy, ?e anoreksja mo?e wyst?pi? u osób w ka?dym wieku, ale zwykle zaczyna si? ona w wieku nastoletnim. Dotyka ona mniej wi?cej:

• 1 pi?tnastoletni? dziewczynk? na 150
• 1 pi?tnastoletniego ch?opca na 1000.

Czym si? ona objawia?

• Codziennie spo?ywasz bardzo ma?o kalorii. Jesz ?zdrowo” – owoce, warzywa i sa?atki – ale nie dostarczaj? one organizmowi wystarczaj?cej ilo?ci energii.
• Mo?esz tak?e ?wiczy?, stosowa? pigu?ki odchudzaj?ce lub wi?cej pali?, aby utrzyma? nisk? wag?.
• Odmawiasz sobie jedzenia, ale kupujesz je i gotujesz dla innych.
• Nadal odczuwasz g?ód jak zawsze, a w?a?ciwie nie mo?esz przesta? my?le? o jedzeniu.
• Coraz bardziej boisz si? przybiera? na wadze i jeste? bardziej zdeterminowany(-a), aby utrzyma? wag? znacznie poni?ej normy.
• Twoja rodzina jako pierwsza mo?e zauwa?y? twoj? chudo?? i utrat? wagi.
• Mo?e si? okaza?, ?e nie b?dziesz w stanie powiedzie? innym ludziom, ile naprawd? jesz i ile tracisz na wadze.
• Mo?esz równie? prowokowa? wymioty, je?li zjesz co?, co nie by?o wcze?niej zaplanowane, zw?aszcza je?li stracisz kontrol? nad jedzeniem i zaczniesz si? objada?. Nie jest to jednak bulimia, ale odmiana anoreksji zwana ?anoreksj? bulimiczn?”. Osoby cierpi?ce na bulimi? zazwyczaj mieszcz? si? w prawid?owym zakresie masy cia?a.

Bulimia

Jakie s? objawy?

Zauwa?asz, ?e:

• coraz bardziej martwisz si? o swoj? wag?
• objadasz si? (patrz poni?ej)
• powodujesz wymioty i/lub u?ywasz ?rodków przeczyszczaj?cych lub innych sposobów na pozbycie si? kalorii
• masz nieregularne miesi?czki
• czujesz si? zm?czony(-a)
• czujesz si? winny(-a)
• utrzymujesz prawid?ow? wag? pomimo wysi?ków zwi?zanych ze stosowaniem diety.

Kiedy mo?e si? pojawi??

Bulimia cz?sto zaczyna si? w okresie nastoletnim. Jednak ludzie mog? cierpie? na ni? przez kilka lat, zanim zdecyduj? si? zwróci? o pomoc. Ludzie najcz??ciej zwracaj? si? o pomoc, gdy nast?puj? jakie? zmiany w ich ?yciu – pocz?tek nowego zwi?zku lub konieczno?? zamieszkania pierwszy raz z innymi lud?mi.

Oko?o 4 na 100 kobiet w pewnym momencie ?ycia cierpi na bulimi?, liczba m??czyzn jest nieco mniejsza.

Objadanie si?

• Bierzesz wszystko z lodówki lub wychodzisz i kupujesz du?o tucz?cej ?ywno?ci, której normalnie unikasz.
• Nast?pnie zjadasz wszystko szybko, zwykle w tajemnicy.
• Mo?esz zje?? do końca ca?e paczki ciastek, kilka pude?ek czekoladek i kilka ciast w ci?gu zaledwie kilku godzin.
• Mo?esz nawet zabra? czyje? jedzenie lub ukra?? je ze sklepu, aby zaspokoi? potrzeb? objadania si?.
• Objadanie si? mo?e zacz?? si? od zaplanowanego posi?ku, ale poniewa? ograniczasz to, co jesz, okazuje si?, ?e normalny posi?ek ci? nie satysfakcjonuje i nie mo?esz przesta? je??.
• Potem czujesz si? przejedzony(-a) i wzd?ty(-a) – prawdopodobnie masz poczucie winy i przygn?bienia. Próbujesz pozby? si? spo?ytego jedzenia, wywo?uj?c wymioty lub stosuj?c ?rodki przeczyszczaj?ce. Jest to bardzo nieprzyjemne i m?cz?ce, ale wpadasz w rutyn? objadania si?, wymiotów i/lub przeczyszczania.

Kompulsywne objadanie si?

Je?li cierpisz na to zaburzenie, b?dziesz przestrzega? diety i objada? si?, ale bez wywo?ywania wymiotów. 

Jest to bardzo stresuj?ce i mo?esz bardzo przybra? na wadze.

Terapie psychologiczne mog? by? pomocne, a twój lekarz rodzinny mo?e skierowa? ci? na program IAPT ( Improving Access to Psychological Therapies - ?atwiejszy dost?p do terapii psychologicznych).

Wi?cej informacji na temat leczenia tego zaburzenia mo?na znale?? na stronie .

Jak anoreksja i bulimia mog? na ciebie wp?ywa??

Je?li nie spo?ywasz wystarczaj?cej ilo?ci kalorii, mo?esz odczuwa?:

Objawy psychologiczne

• ?le sypiasz.
• Trudno ci si? skoncentrowa? lub jasno my?le? o czymkolwiek innym ni? jedzenie i kalorie.
• Odczuwasz przygn?bienie.
• Tracisz zainteresowanie innymi lud?mi.
• Masz obsesyjne my?li dotycz?ce ?ywno?ci i od?ywiania si? (a czasem innych rzeczy, takich jak mycie, sprz?tanie lub porz?dek).

Objawy fizyczne

• Masz trudno?ci z jedzeniem, poniewa? twój ?o??dek si? skurczy?.
• Czujesz zm?czenie, os?abienie i jest ci zimno, gdy metabolizm twojego organizmu zwalnia.
• Masz zaparcia.
• Zauwa?asz zmiany w wygl?dzie w?osów i skóry. Niektóre osoby ?ysiej?, ale na innych cz??ciach cia?a ni? g?owa wyrasta im puszyste ow?osienie. Skóra staje si? sucha i mog? wyst?pi? odle?yny.
• Nie osi?gasz pe?nego wzrostu lub ?tracisz wzrost” poprzez ?pochylon?” postaw?.
• Ko?ci staj? si? kruche i ?atwo si? ?ami?.
• Kobiety nie mog? zaj?? w ci???.
• Nast?puje uszkodzenie w?troby, szczególnie je?li pijesz alkohol.
• W skrajnych przypadkach mo?esz umrze?. Anoreksja charakteryzuje si? najwy?szym wska?nikiem ?miertelno?ci spo?ród wszystkich zaburzeń psychicznych.

Je?li wymiotujesz, mo?esz:

• utraci? szkliwo na z?bach (rozpuszcza si? ono pod wp?ywem kwasu ?o??dkowego zawartego w wymiocinach)
• mie? opuchni?t? twarz (gruczo?y ?linowe na policzkach puchn?)
• zauwa?y? nieregularne bicie serca - ko?atanie serca (wymioty zaburzaj? równowag? soli we krwi)
• czu? si? s?abo
• stale odczuwa? zm?czenie
• do?wiadczy? ogromnych wahań wagi (patrz poni?ej)
• uszkodzi? nerki
• mie? napady epilepsji
• nie móc zaj?? w ci???.

Je?li u?ywasz du?o ?rodków przeczyszczaj?cych, mo?esz:

• mie? utrzymuj?cy si? ból brzucha
• mie? opuchni?te palce
• dozna? uszkodzenia mi??ni jelit, przez co nigdy ju? nie b?dziesz w stanie korzysta? z toalety bez stosowania ?rodków przeczyszczaj?cych (ci?g?e u?ywanie ?rodków przeczyszczaj?cych mo?e uszkodzi? mi??nie jelit)
• mie? du?e wahania wagi. Podczas przeczyszczania tracisz du?o p?ynów, ale uzupe?nisz ich poziom ponownie, kiedy wypijesz wod? (przy stosowaniu ?rodków przeczyszczaj?cych nie tracisz kalorii).

Co powoduje zaburzenia od?ywiania?

Nie ma na to prostej odpowiedzi, ale wszystkie poni?sze teorie mo?na uzna? za wyja?nienia:

• Genetyka: Istnieje wiele dowodów na to, ?e zaburzenia od?ywiania wyst?puj? w rodzinach, nawet je?li osoby cierpi?ce na nie niekoniecznie mieszkaj? razem, oraz ?e pewne geny czyni? ludzi bardziej podatnymi nie tylko na zaburzenia od?ywiania, ale tak?e na schorzenia z nimi zwi?zane.
• Brak ?wy??cznika”: Wi?kszo?? z nas mo?e stosowa? diet? tylko przez okre?lony czas, zanim organizm powie nam, ?e nadszed? czas, aby ponownie zacz?? je??. Niektóre osoby chore na anoreksj? mog? nie mie? tego samego ?wy??cznika” w ciele i przez d?ugi czas mog? utrzymywa? niebezpiecznie nisk? mas? cia?a.
• Kontrola: Dieta mo?e by? bardzo satysfakcjonuj?ca. Wi?kszo?? z nas zna to uczucie osi?gni?cia celu, gdy waga wskazuje nam, ?e stracili?my kilka kilogramów. Dobrze jest mie? poczucie, ?e potrafimy si? kontrolowa? w jasny, widoczny sposób. Mo?e si? jednak zdarzy?, ?e twoja waga jest jedyn? cz??ci? twojego ?ycia, nad któr? czujesz, ?e masz jak?kolwiek kontrol?.
• Dojrzewanie: Anoreksja mo?e odwróci? niektóre fizyczne zmiany zwi?zane z doros?o?ci? – ow?osienie ?onowe i na twarzy u m??czyzn, piersi i miesi?czki u kobiet. Mo?e to pomóc odsun?? w czasie wyzwania zwi?zane z wiekiem, zw?aszcza te seksualne.
• Presja spo?eczeństwa: Nasze otoczenie spo?eczne ma ogromny wp?yw na nasze zachowanie. W spo?eczeństwach, które nie przywi?zuj? wagi do bycia szczup?ym, wyst?puje mniej zaburzeń od?ywiania. W miejscach, w których ceni si? szczup?o??, np. w szko?ach baletowych, cz??ciej wyst?puj? zaburzenia od?ywiania. ?Szczup?e jest pi?kne” w kulturze zachodniej. Telewizja, gazety i czasopisma pokazuj? zdj?cia wyidealizowanych, sztucznie wyszczuplonych ludzi. W przypadku osób o negatywnym obrazie w?asnego cia?a si?ownie i kluby fitness mog? równie? wzmocni? t? percepcj?. Dlatego od czasu do czasu wi?kszo?? z nas próbuje przej?? na diet?. Niektórzy z nas mog? stosowa? zbyt rygorystyczne diety, ale u osoby, która mo?e by? nara?ona na ryzyko wyst?pienia zaburzeń od?ywiania, mo?e to spowodowa?, ?e dieta b?dzie niebezpieczna i mo?e rozwin?? si? anoreksja.
• Rodzina: Jedzenie jest wa?n? cz??ci? naszych relacji z innymi lud?mi. Przyjmowanie jedzenia sprawia przyjemno??, a jego odmowa mo?e urazi? drug? osob?. Jest to szczególnie widoczne w sytuacjach rodzinnych. Powiedzenie ?nie” jedzeniu mo?e by? jedynym sposobem, w jaki mo?esz wyrazi? swoje uczucia lub mie? wp?yw na sprawy rodzinne. Otwarta i szczera komunikacja pomi?dzy opiekunem a osob? cierpi?c? jest tu kluczowa. Wa?ne jest równie?, aby nie by? zbyt os?dzaj?cym. Z drugiej strony kochaj?ce rodziny cz?sto próbuj? chroni? ci? przed konsekwencjami zaburzeń od?ywiania, a to mo?e oznacza?, ?e zaburzenia od?ywiania mog? trwa? d?u?ej.
• Depresja: Wi?kszo?? z nas jad?a dla pocieszenia, gdy byli?my zdenerwowani lub nawet po prostu znudzeni. Osoby cierpi?ce na bulimi? cz?sto popadaj? w depresj? i mo?e si? zdarzy?, ?e napady objadania si? b?d? pocz?tkowo sposobem radzenia sobie z uczuciem bycia nieszcz??liwym. Niestety wymioty i stosowanie ?rodków przeczyszczaj?cych mog? sprawi?, ?e b?dziesz si? czu? równie ?le.
• Niska samoocena: Osoby chore na anoreksj? i bulimi? cz?sto nie maj? zbyt dobrej opinii o sobie i nieprzychylnie porównuj? si? z innymi lud?mi. Utrata wagi mo?e by? sposobem na zdobycie poczucia szacunku i w?asnej warto?ci.
• Niepokój emocjonalny: Wszyscy reagujemy inaczej, gdy dziej? si? z?e rzeczy lub gdy co? zmienia si? w naszym ?yciu. Anoreksja i bulimia s? powi?zane z:
  • trudno?ciami ?yciowymi
  • wykorzystywaniem seksualnym
  • chorobami fizycznymi
  • przykrymi wydarzeniami - ?mier? lub rozpad zwi?zku
  • wa?nymi wydarzeniami - ?lub lub opuszczenie domu.
• B??dne ko?o: Zaburzenie od?ywiania mo?e trwa? nawet wtedy, gdy minie pierwotny stres lub jego przyczyna. Gdy ?o??dek si? skurczy, jedzenie mo?e powodowa? dyskomfort i strach.
• Przyczyny fizyczne: Niektórzy lekarze uwa?aj?, ?e mo?e istnie? przyczyna fizyczna, której jeszcze nie rozumiemy.
• Niektóre choroby i metody leczenia: Stosunkowo cz?sto wyst?puje anoreksja u osób cierpi?cych na cukrzyc?, mukowiscydoz? lub inne choroby, w przypadku których nale?y monitorowa? diet? i bez odpowiedniego leczenia nast?puje utrata masy cia?a. Zaniedbanie zdrowia w celu utraty wagi mo?e by? kusz?ce, ale jest to szczególnie niebezpieczne.

M??czy?ni, osoby ze specjalnymi potrzebami i m?odsze dzieci

Czy w przypadku m??czyzn jest inaczej?

• Wydaje si?, ?e zaburzenia od?ywiania zacz??y pojawia? si? cz??ciej u ch?opców i m??czyzn.
• Zaburzenia od?ywiania cz??ciej wyst?puj? w zawodach wymagaj?cych niskiej masy cia?a (lub niskiej zawarto?ci tkanki t?uszczowej). Nale?? do nich jazda konna, kulturystyka, zapasy, boks, taniec, p?ywanie, lekkoatletyka i wio?larstwo.
• By? mo?e jest tak, ?e m??czy?ni zamiast przemilcza? ich problem, szukaj? obecnie pomocy w leczeniu zaburzeń od?ywiania.

Osoby ze specjalnymi potrzebami i m?odsze dzieci

Trudno?ci w nauce, autyzm lub inne problemy rozwojowe mog? zak?óca? prawid?owe od?ywianie. Na przyk?ad niektóre osoby z autyzmem mog? nie lubi? koloru lub konsystencji ?ywno?ci i odmawia? jej jedzenia.

Problemy z jedzeniem u dzieci w wieku przedszkolnym wynikaj? raczej z konsystencji jedzenia, ?wybrednego jedzenia” lub z?o?ci, a nie z ch?ci bycia bardzo szczup?ym. Sposoby radzenia sobie z tymi problemami ró?ni? si? znacznie od sposobów leczenia anoreksji i bulimii.

Czy ten problem mnie dotyczy?

W kwestionariuszu ?SCOFF” u?ywanym przez lekarzy zadaje si? pytanie:

• czy wywo?ujesz u siebie wymioty (ang. Sick), bo masz uczucie nieprzyjemnej syto?ci?
• czy martwisz si?, ?e nie masz kontroli (ang. Control) nad tym, ile jesz?
• czy ostatnio schud?e?(-a?) wi?cej ni? 6 kilogramów (ang. One stone) w ci?gu trzech miesi?cy?
• czy wierzysz, ?e jeste? gruby(-a) (ang. Fat), kiedy inni mówi?, ?e jeste? szczup?y(-a)?
• czy powiedzia?by?, ?e jedzenie (ang. Food) dominuje w Twoim ?yciu?

Je?li odpowiesz ?tak” na dwa lub wi?cej z tych pytań, mo?esz mie? zaburzenia od?ywiania.

Jak mog? sobie pomóc?

Bulimi? mo?na czasami pokona?, korzystaj?c z podr?cznika samopomocy pod okiem terapeuty.

Anoreksja zwykle wymaga bardziej zorganizowanej pomocy ze strony kliniki lub terapeuty. Mimo wszystko warto zdoby? jak najwi?cej informacji na temat dost?pnych opcji, aby móc dokona? najlepszego dla siebie wyboru.

Co mo?esz zrobi?:

• Trzymaj si? sta?ych pór posi?ków – ?niadania, obiadu i kolacji. Je?li twoja waga jest bardzo niska, spo?ywaj tak?e przek?ski rano, po po?udniu i wieczorem.
• Spróbuj pomy?le? o jednym ma?ym kroku, który mo?esz zrobi? w kierunku zdrowszego sposobu od?ywiania. Je?li nie jeste? w stanie zje?? ?niadania, spróbuj w porze ?niadania posiedzie? kilka minut przy stole i po prostu wypi? szklank? wody. Kiedy ju? si? do tego przyzwyczaisz, zjedz tylko troch?, nawet pó? kromki tosta – ale rób to codziennie.
• Prowad? dziennik, w którym zapiszesz, co jesz, kiedy to jesz oraz jakie masz my?li i uczucia ka?dego dnia. Mo?esz to wykorzysta?, aby sprawdzi?, czy istniej? powi?zania mi?dzy tym, jak si? czujesz, o czym my?lisz i tym, jak jesz.
• Staraj si? otwarcie mówi? o tym, co jesz, a czego nie, zarówno przed sob?, jak i innymi lud?mi. Tajemnica jest jednym z najbardziej izoluj?cych aspektów zaburzeń od?ywiania.
• Pami?taj, ?e nie zawsze musisz co? osi?ga? – czasem mo?esz sobie co? odpu?ci?.
• Przypomnij sobie, ?e je?li schudniesz wi?cej, w niedalekiej perspektywie b?dziesz czu? si? bardziej niespokojny(-a) i przygn?biony(-a), chocia? mo?esz poczu? si? lepiej przez krótki czas.
• Zrób dwie listy – jedn? z tym, co przynios?y ci zaburzenia od?ywiania, drug? z tym, co przez nie zosta?o utracone. Pomo?e ci w tym ksi??ka samopomocy.
• Staraj si? traktowa? przyja?nie swoje cia?o, nie karz go.
• Upewnij si?, ?e wiesz, jaka jest dla ciebie rozs?dna waga i czy rozumiesz dlaczego.
• Przeczytaj historie o do?wiadczeniach innych osób w procesie zdrowienia. Mo?na je znale?? w poradnikach lub w internecie.
• Pomy?l o do??czeniu do grupy samopomocy, takiej jak . Twój lekarz rodzinny mo?e równie? poleci? tak? grup?.
• Unikaj witryn i sieci spo?eczno?ciowych, które zach?caj? do utraty wagi i utrzymania bardzo niskiej masy cia?a. Zach?caj? ci? one do niszczenia swojego zdrowia, ale nie zrobi? nic, aby ci pomóc, gdy zachorujesz.

Czego nie powinno si? robi?:

• Nie wa? si? cz??ciej ni? raz w tygodniu.
• Nie tra? czasu na sprawdzanie swojego cia?a i patrzenie na siebie w lustrze. Nikt nie jest idealny. Im d?u?ej na siebie patrzysz, tym wi?ksze jest prawdopodobieństwo, ?e znajdziesz co?, co ci si? nie spodoba. Ci?g?e sprawdzanie mo?e sprawi?, ?e najbardziej atrakcyjna osoba b?dzie niezadowolona ze swojego wygl?du.
• Nie odcinaj si? od rodziny i przyjació?. Mo?esz mie? taki zamiar, bo uwa?aj?, ?e jeste? za chudy(-a), ale mog? by? dla ciebie ratunkiem.

Co si? stanie, je?li nie otrzymam pomocy lub nie zmieni? nawyków ?ywieniowych?

Wi?kszo?? osób z powa?nymi zaburzeniami od?ywiania zostanie poddana jakiej? formie leczenia, wi?c nie jest pewne, co si? stanie, je?li nic nie zostanie w tym kierunku zrobione.

Wygl?da jednak na to, ?e wi?kszo?? powa?nych zaburzeń od?ywiania nie ust?puje sama.

Niektóre osoby cierpi?ce na anoreksj? umieraj?.

?wiczenia przy zani?onej wadze s? niebezpieczne, szczególnie je?li ?wiczysz na ?wie?ym powietrzu w zimne dni.

Uzyskanie profesjonalnej pomocy w przypadku anoreksji

Twój lekarz rodzinny mo?e skierowa? ci? do specjalisty, psychiatry lub psychologa.

Mo?esz wybra? prywatnego terapeut?, grup? samopomocy lub klinik?, ale zawsze bezpieczniej jest poinformowa? swojego lekarza rodzinnego, co si? dzieje.

M?drze jest przeprowadzi? dok?adne badanie stanu zdrowia fizycznego. Twoje zaburzenia od?ywiania mog? by? przyczyn? problemów ze zdrowiem fizycznym. Rzadziej mo?esz mie? nierozpoznan? chorob?.

Najbardziej pomocne metody leczenia b?d? prawdopodobnie zale?e? od Twoich konkretnych objawów, wieku i sytuacji.

Pierwsze kroki po skierowaniu na leczenie anoreksji

• Psychiatra lub psycholog b?dzie chcia? najpierw z Tob? porozmawia?, aby dowiedzie? si?, kiedy problem si? zacz?? i jak si? rozwin??. Zostaniesz zwa?ony(-a) i, w zale?no?ci od tego, ile schud?e?(-a?), mo?e by? konieczne przeprowadzenie badania fizykalnego oraz badania krwi. Za twoj? zgod? psychiatra prawdopodobnie b?dzie chcia? porozmawia? z twoj? rodzin? (i by? mo?e przyjacielem), aby zobaczy?, jakie ?wiat?o mog? rzuci? na problem. Je?li nie chcesz, aby twoja rodzina anga?owa?a si? w leczenie, nawet bardzo mali pacjenci maj? prawo do poufno?ci. Czasami mo?e to by? w?a?ciwe ze wzgl?du na przemoc lub stres w rodzinie.
• Je?li nadal mieszkasz z rodzicami, ich zadaniem mo?e by? sprawdzenie, jakie jedzenie jesz, przynajmniej na pocz?tku. Wi??e si? to z zapewnieniem, ?e jesz regularne posi?ki z reszt? rodziny i dostarczasz organizmowi wystarczaj?c? ilo?? kalorii. B?dziesz regularnie spotyka? si? z terapeut?, zarówno w celu sprawdzenia masy cia?a, jak i uzyskania wsparcia.
• Radzenie sobie z t? sytuacj? mo?e by? stresuj?ce dla wszystkich, których to dotyczy, dlatego tak?e twoja rodzina mo?e potrzebowa? wsparcia. Nie musi to koniecznie oznacza?, ?e na sesje terapeutyczne musi przychodzi? ca?a rodzina (cho? w przypadku m?odszych osób mo?e to by? pomocne). Oznacza to jednak, ?e twoja rodzina mo?e uzyska? pomoc w zrozumieniu problemu i radzeniu sobie z nim. Jednak zaanga?owanie rodziców u boku osoby cierpi?cej wraz z psychiatr? mo?e czasami pomóc w powrocie do zdrowia.
• B?dziesz mie? okazj? omówi? wszystko, co mo?e ci? niepokoi? – relacje, nauk?, prac? lub wyzwania zwi?zane z poczuciem pewno?ci siebie.
• Na pocz?tku prawdopodobnie nie b?dziesz chcia?(a) my?le? o powrocie do normalnej wagi, ale by poczu? si? lepiej – a aby poczu? si? lepiej, musisz wróci? do prawid?owej wagi. Co musisz wiedzie?:
  • jaka jest twoja zdrowa waga?
  • ile posi?ków dziennie potrzebujesz, ?eby j? osi?gn???
  • jak upewni? si?, ?e nie staniesz si? oty?y(-a)?
  • jak upewni? si?, ?e masz kontrol? nad tym, co jesz?

Psychoterapia lub poradnictwo w przypadku anoreksji

• Obejmuje ona rozmow? z terapeut?, by? mo?e przez godzin? tygodniowo, na temat Twoich my?li i uczu?. Pomo?e to zrozumie?, jak zacz?? si? problem i jak mo?esz zmieni? niektóre sposoby my?lenia i odczuwania ró?nych rzeczy. Rozmowa o pewnych rzeczach mo?e by? przygn?biaj?ca, ale dobry terapeuta pomo?e to zrobi? w taki sposób, by pomóc ci lepiej radzi? sobie z trudno?ciami. Terapeuci pomog? ci tak?e bardziej doceni? siebie i odbudowa? poczucie w?asnej warto?ci.
• Cz?sto oferowane s? specjalnie ukierunkowane wersje terapii poznawczo-behawioralnej i terapii interpersonalnej, gdy poczujesz si? na tyle dobrze, by móc skorzysta? z wyzwań terapii i nie b?d? wywo?ywa? one dodatkowego stresu. Wydaje si?, ?e stres mo?e pogorszy? sytuacj?, a nie j? polepszy?, je?li poddajesz si? terapii, gdy twoja waga jest niska lub spada.
• Czasami mo?na to zrobi? w ma?ej grupie osób z podobnymi problemami.
• Za twoj? zgod? mo?na do??czy? innych cz?onków rodziny. Najlepiej popart? badaniami form? terapii rodzinnej w przypadku anoreksji jest ?model Maudsleya”. Osoby doros?e posiadaj?ce partnera mog? by? traktowane jak para. Krewni i opiekunowie mog? równie? spotyka? si? oddzielnie podczas sesji, aby pomóc im zrozumie? twój stan, jak mog? z tob? wspó?pracowa? i jak mog? sobie poradzi? z t? sytuacj?.
• Taka forma leczenia mo?e trwa? miesi?cami, a nawet latami.
• Lekarz zasugeruje przyj?cie do szpitala tylko wtedy, gdy powy?sze kroki nie pomog? lub je?li pacjent ma niebezpieczn? dla ?ycia niedowag?.

Leczenie szpitalne

Obejmuje ono równie? kontrol? spo?ycia posi?ków i rozmawianie o problemach, tylko w bardziej nadzorowany i uporz?dkowany sposób.

• Zostan? wykonane badania krwi w celu sprawdzenia, czy nie cierpisz na anemi? lub czy jeste? nara?ony(-a) na infekcj?.
• Regularne kontrole wagi – aby mie? pewno??, ?e powoli przybierasz na wadze.
• Mog? by? potrzebne inne testy, aby monitorowa? wszelkie problemy z sercem, p?ucami i ko??mi.

Porady i pomoc w zakresie od?ywiania i ?wiczeń

• Mo?e si? z Tob? spotka? dietetyk, aby omówi? zdrowe od?ywianie – ile jesz i jak upewni? si?, ?e otrzymujesz wszystkie sk?adniki od?ywcze potrzebne, by cieszy? si? zdrowiem.
• Przez pewien czas mo?esz potrzebowa? suplementacji witamin i minera?ów, poniewa? twojemu organizmowi mo?e brakowa? niezb?dnych sk?adników od?ywczych.
• Powrót do prawid?owej wagi mo?na osi?gn?? jedynie poprzez zwi?kszenie spo?ytych posi?ków, co na pocz?tku mo?e by? bardzo trudne. Personel pomo?e ci:
• Ustali? rozs?dne cele dotycz?ce przybierania na wadze
• Je?? regularnie
• Pokona? niepokój, który odczuwasz
• Twój lekarz pierwszego kontaktu b?dzie móg? skierowa? ci? do odpowiednio wykwalifikowanego fizjologa specjalizuj?cego si? w ?wiczeniach fizycznych, aby doradzi? ci odpowiedni? ilo??, rodzaj i intensywno?? ?wiczeń.

Leki pomagaj?ce walczy? z anoreksj?

Lekarze czasami przepisuj? leki, które pomagaj? zmniejszy? niepokój odczuwany podczas zmagania si? z chorob?, a zw?aszcza ograniczy? ?rozmy?lania”, które opisuj? osoby cierpi?ce.

Najcz??ciej stosowany jest lek Olanzapina, poniewa? jest on najbezpieczniejszy u m?odych ludzi i osób z nisk? wag?. Mo?e by? skuteczniejszy ni? diazepam i podobne leki i rzadziej powoduje uzale?nienie.

Przybieranie na wadze to nie to samo, co powrót do zdrowia – ale bez przybierania na wadze nie mo?na odzyska? zdrowia. Osobom powa?nie g?oduj?cym zwykle trudno jest si? skoncentrowa? i jasno my?le?, zw?aszcza o swoich uczuciach.

Przymusowe leczenie anoreksji

Zdarza si? to niezwykle rzadko. Ma to miejsce tylko wówczas, gdy stan zdrowia danej osoby jest na tyle z?y, ?e:

• nie potrafi samodzielnie podj?? w?a?ciwych decyzji
• nale?y j? chroni? przed powa?nymi krzywdami.

W anoreksji mo?e si? to zdarzy?, je?li twoja waga jest tak niska, ?e twoje zdrowie (lub ?ycie) jest zagro?one, a utrata wagi powa?nie wp?ywa na twój sposób my?lenia.

Jak skuteczne jest leczenie anoreksji?

• Ponad po?owa chorych wraca do zdrowia, cho? choroba trwa ?rednio 6-7 lat.
• Pe?ne wyzdrowienie mo?e nast?pi? nawet po 20 latach ci??kiej anoreksji.
• Wcze?niejsze badania bardzo ci??ko chorych osób przyj?tych do szpitala sugerowa?y, ?e jedna na pi?? z nich mo?e umrze?. Przy nowoczesnej opiece ?miertelno?? jest znacznie ni?sza, je?li dana osoba pozostaje w kontakcie z opiek? medyczn?.
• Dopóki serce i inne narz?dy nie ulegn? uszkodzeniu, wi?kszo?? powik?ań zwi?zanych z niedo?ywieniem wydaje si? ust?powa? powoli, gdy dana osoba zjada wystarczaj?c? ilo?? po?ywienia.

Uzyskanie profesjonalnej pomocy w przypadku bulimii

Twój lekarz rodzinny mo?e skierowa? ci? do specjalisty, psychiatry lub psychologa.

Mo?esz wybra? prywatnego terapeut?, grup? samopomocy lub klinik?, ale zawsze bezpieczniej jest poinformowa? swojego lekarza rodzinnego, co si? dzieje.

M?drze jest przeprowadzi? dok?adne badanie stanu zdrowia fizycznego. Twoje zaburzenia od?ywiania mog? by? przyczyn? problemów ze zdrowiem fizycznym. Rzadziej mo?esz mie? nierozpoznan? chorob?.

Najbardziej pomocne metody leczenia b?d? prawdopodobnie zale?e? od Twoich specyficznych objawów, wieku i okoliczno?ci.

Psychoterapia w leczeniu bulimii

Wykazano, ?e w leczeniu bulimii skuteczne s? dwa rodzaje psychoterapii. Obie odbywaj? si? w cotygodniowych sesjach przez oko?o 20 tygodni.

Terapia poznawczo-behawioralna (CBT)

Zwykle odbywa si? ona z indywidualnym terapeut?, przy u?yciu poradnika, podczas sesji grupowych lub przy u?yciu p?yty CD.

CBT pomaga szczegó?owo przyjrze? si? swoim my?lom i uczuciom. By? mo?e b?dziesz musia? prowadzi? dziennik swoich nawyków ?ywieniowych, aby dowiedzie? si?, co wywo?uje napady objadania si?.

Nast?pnie mo?esz wypracowa? lepsze sposoby my?lenia o tych sytuacjach i uczuciach oraz radzenia sobie z nimi. Podobnie jak podczas leczenia anoreksji, terapeuta pomo?e ci odzyska? poczucie w?asnej warto?ci jako osoby.

Terapia interpersonalna (IPT)

Zwykle odbywa si? to równie? z indywidualnym terapeut?, ale koncentruje si? bardziej na relacjach z innymi lud?mi. By? mo?e straci?e? przyjaciela, lub umar?a ukochana osoba, a mo?e przesz?a?/przeszed?e? w swoim ?yciu du?? zmian?, na przyk?ad przeprowadzk?. Terapia pomo?e ci odbudowa? wspieraj?ce relacje, które b?d? w stanie zaspokoi? twoje potrzeby emocjonalne lepiej ni? jedzenie.

Porady ?ywieniowe pomocne przy bulimii

Wspieraj? one powrót do regularnego od?ywiania, dzi?ki czemu b?dziesz móg?/mog?a utrzyma? sta?? wag? bez g?odowania i wymuszania wymiotów. Dietetyk mo?e s?u?y? rad? w zakresie zdrowego od?ywiania.

Pomocny mo?e by? przewodnik taki jak ?Getting Better BITE by BITE” (zobacz referencje).

Lekarstwa na bulimi?

Nawet je?li nie cierpisz na depresj?, wysokie dawki leków przeciwdepresyjnych, takich jak fluoksetyna (Prozac), mog? zmniejszy? potrzeb? objadania si?.

Mo?e to z?agodzi? objawy w ci?gu 2-3 tygodni i stanowi? ?rozpocz?cie” psychoterapii. Niestety, bez innych form pomocy, korzy?ci, jakie przynosz?, po pewnym czasie ust?puj?.

Jak skuteczne jest leczenie bulimii?

• Oko?o po?owa chorych wraca do zdrowia, ograniczaj?c objadanie si? i przeczyszczanie o co najmniej po?ow?. Nie jest to ca?kowite wyleczenie, ale pozwoli ci odzyska? kontrol? nad swoim ?yciem, przy mniejszych zak?óceniach ze strony problemów z jedzeniem.
• Wynik jest gorszy, je?li masz tak?e problemy z narkotykami, alkoholem lub samookaleczeniem.
• Terapia CBT i IPT dzia?aj? równie skutecznie po roku, cho? wydaje si?, ?e CBT zaczyna dzia?a? nieco wcze?niej.
• Istniej? pewne dowody na to, ?e po??czenie leków i psychoterapii jest bardziej skuteczne ni? leczenie ka?d? z tych metod osobno.
• Powrót do zdrowia zwykle nast?puje powoli, w ci?gu kilku miesi?cy lub wielu lat.

Wi?cej informacji

Porady internetowe

 (dawniej Eating Disorders Association - Stowarzyszenie Zaburzeń Od?ywiania): Infolinia dla doros?ych: 0845 634 1414; infolinia dla m?odzie?y b-eat (poni?ej 25 roku ?ycia): 0845 634 7650. B-eat to wiod?ca brytyjska organizacja charytatywna wspieraj?ca osoby dotkni?te zaburzeniami od?ywiania lub problemami z jedzeniem, w tym rodziny i przyjació?.

 Telefon zaufania: 1890 200 444. Email: info@bodywhys.ie

 (Strona internetowa dla diabetyków z zaburzeniami od?ywiania)

: Amerykańska witryna internetowa oferuj?ca informacje, mo?liwo?ci leczenia zaburzeń od?ywiania, narz?dzia i zasoby do odzyskiwania zdrowia dla osób cierpi?cych na zaburzenia od?ywiania, podmiotów, zajmuj?cych si? ich leczeniem oraz ich bliskich.

: zawiera sekcj? po?wi?con? m?odym ludziom z zaburzeniami od?ywiania.

Email: information@mentalhealthireland.ie. Niesie pomoc osobom chorym psychicznie i promuje pozytywny stan psychiczny.

 Mo?liwo?ci oferowane przez NHS: Zadzwoń pod numer 111, je?li potrzebujesz szybkiej pomocy medycznej, numer alarmowy w nag?ych przypadkach to 999. Jest on dost?pny 24 godziny na dob?, 365 dni w roku, po??czenia s? bezp?atne z telefonów stacjonarnych i komórkowych.

Zasoby CBT online

Dodatkowa lektura

Breaking free from anorexia nervosa: a survival guide for families, friends and sufferers [Uwolni? si? od anoreksji: poradnik przetrwania dla rodzin, przyjació? i osób cierpi?cych na t? chorob?] autorstwa Janet Treasure (Psychology Press).

Anorexia nervosa and bulimia: how to help [Anoreksja i bulimia: jak pomóc], autorzy M. Duker i R. Slade (Open University Press).

Zaburzenia od?ywiania: A parents' guide [Poradnik dla rodziców] autorzy Rachel Bryant-Waugh i Brian Lask (Penguin Books).

Uczenie si? oparte na umiej?tno?ciach w zakresie opieki nad blisk? osob? cierpi?c? na zaburzenia od?ywiania: The New Maudsley Method. [Nowa metoda Maudsleya.] Janet Treasure, Grainne Smith i Anna Crane.

Bulimia Nervosa and Binge eating: A guide to recovery [Bulimia i objadanie si?: przewodnik powrotu do zdrowia] autorstwa P. J. Coopera oraz Christophera Fairbairna (Constable and Robinson).

Overcoming binge eating [Pokonanie napadowego objadania si?] autorstwa Christophera Fairburna (Guildford Press).

Getting better BITE by BITE: A survival kit for sufferers of bulimia nervosa and binge eating disorders [Coraz lepiej krok po kroku: zestaw przetrwania dla osób cierpi?cych na bulimi? i zaburzenia objadania si?] autorstwa Janet Treasure i Ulrike Schmidt (Hove Psychology Press).

Anorexia Nervosa and Related Eating Disorders [Jad?owstr?t i powi?zane zaburzenia od?ywiania] (ANRED).

Wskazówki dotycz?ce samopomocy: 

Bibliografia i odwo?ania

• Agras, W. S.,Walsh, B.T., Fairburn, C. G., i inni (2000) A multicentre comparison of cognitive-behavioural therapy and interpersonal psychotherapy for bulimia nervosa. [Wieloo?rodkowa analiza porównawcza terapii poznawczo-behawioralnej i psychoterapii interpersonalnej w leczeniu bulimii.] Archives of General Psychiatry, 57, 459-466.
• Bacaltchuk J., Hay P., Trefiglio R. Antidepressants versus psychological treatments and their combination for bulimia nervosa (Cochrane Review). [Leki przeciwdepresyjne a terapie psychologiczne i ich po??czenie w leczeniu bulimii (przegl?d Cochrane)]. W: The Cochrane Library [Biblioteka Cochrane’a], wydanie 2 2003. Oxford: Update Software.
• Bissada H. i inni, Olanzapine in the treatment of low body weight and obsessive thinking in women with anorexia nervosa: a randomized, double-blind, placebo-controlled trial. [Olanzapina w leczeniu niskiej masy cia?a i obsesyjnego my?lenia u kobiet z jad?owstr?tem: randomizowane, prowadzone metod? podwójnie ?lepej próby badanie kontrolowane placebo.] Am J Psychiatry 2008 czer. 16.
• Eisler, I., Dare, C., Russell, G. F. M., i inni, (1997) Family and individual therapy in anorexia nervosa. [Terapia rodzinna i indywidualna w jad?owstr?cie]. Archives of General Psychiatry, 54, 1025-1030.
• Eisler, I., Dare, C., Hodes, M., i inni (2000) Family therapy for anorexia nervosa in adolescents: the results of a controlled comparison of two family interventions. [Terapia rodzinna anoreksji u m?odzie?y: wyniki kontrolowanego porównania dwóch interwencji rodzinnych.]
  Journal of Child Psychology and Psychiatry, 41,727-736.
• Fairburn, C. G., Norman, P.A., Welch, S. L., i inni (1995) A prospective study of outcome in bulimia nervosa and the long-term effects of three psychological treatments. [Prospektywne badanie wyników bulimii i d?ugoterminowych skutków trzech metod leczenia psychologicznego.] Archives of General Psychiatry, 52, 304-312.
• Hay, P. J., & Bacaltchuk, J. (2001) Psychotherapy for bulimia nervosa and bingeing (Cochrane Review) [Psychoterapia bulimii i objadania si? (przegl?d Cochrane)] W: The Cochrane Library, wydanie 1.
• Lowe, B., Zipfel, S., Buchholz, C., Dupont, Y., Reas, D.L. oraz Herzog, W. (2001). Long-term outcome of anorexia nervosa in a prospective 21-year follow-up study. [D?ugoterminowe wyniki jad?owstr?tu w prospektywnym 21-letnim badaniu nast?pczym.] Psychological Medicine, 31, 881-890.
• Luck A.J., Morgan J.F., Reid F. i inni, (2002) The SCOFF questionnaire and clinical interview for eating disorders in general practice: comparative study. [Kwestionariusz SCOFF i wywiad kliniczny w zakresie zaburzeń od?ywiania w praktyce ogólnej: badanie porównawcze.] BMJ, 325, 755-756.
• Milos, G., Spindler A., Schnyder, U. oraz Fairburn, C.G. (2005) Instability of eating disorder diagnoses: prospective study. [Niestabilno?? diagnoz zaburzeń od?ywiania: badanie prospektywne.] British Journal of Psychiatry, 187, 573-578.
• Theander, S. (1985) Outcome and prognosis in anorexia nervosa and bulimia. [Wyniki i rokowanie w jad?owstr?cie i bulimii.] Niektóre wyniki poprzednich badań porównano z wynikami szwedzkiego badania d?ugoterminowego. Journal of Psychiatric Research, 19, 493-508.
• Senior R; Barnes J; Emberson J.R. and Golding J. w imieniu zespo?u badawczego ALSPAC (2005) Early experiences and their relationship to maternal eating disorder symptoms, both lifetime and during pregnancy. [Wczesne do?wiadczenia i ich zwi?zek z objawami zaburzeń od?ywiania si? u matki, zarówno w ci?gu ca?ego ?ycia, jak i podczas ci??y.] British Journal of Psychiatry, 187, 268-273.

Opublikowano: Listopad 2019

Termin weryfikacji: Listopad 2022

? 网曝黑料